In Egypte is eer van de ander belangrijker dan zelf te winnen
”Tawla” is het Arabische woord voor het populaire bordspel dat wij kennen als backgammon. Gisteren introduceerde onze moslimbuurman het spel bij ons.
Ruim twee jaar geleden gaven mijn Egyptische man en ik backgammon aan mijn vader voor zijn verjaardag. Het stond echter twee jaar lang nutteloos in de kast, want geen van ons wist hoe het gespeeld moest worden. Zelfs na een zoektocht op internet naar spelregels begrepen we nog niet hoe de vork in de steel zat. Ook mijn man wist het niet exact meer, het was te lang geleden dat hij het had gespeeld.
Nu zijn mijn ouders bij ons op bezoek in Caïro. Gisteravond gingen we op bezoek bij onze islamitische buren, met wie we een goede band hebben; ze beschouwen ons als hun „zoon” en „dochter.” Ook hebben ze ons al een keer een klok voor mijn ouders meegegeven op een van onze reizen naar Nederland. Zonder dat mijn ouders hen hadden ontmoet, gaven ze dat cadeau, om hun waardering te tonen voor ons en daarmee ook mijn ouders. In Nederland zouden we niet zo snel op een dergelijk idee komen.
Aan het einde van de avond kwam, op verzoek van mijn man, het bordspel Tawla tevoorschijn. Buurman Said kent het spel door en door. Backgammon is in Egypte heel populair. Mannen in koffiehuizen in de Caïreense straten zie je vaak onder het roken van een waterpijp het spel spelen. Het spel schijnt al duizenden jaren oud te zijn.
Onze buurman legde uit dat het spel meerdere varianten heeft. We kozen voor de makkelijkste variant – die bleek al ingewikkeld genoeg. Het bord is een houten doos die je opent en vervolgens zie je een speelveld met aan weerszijden houten randen. De dobbelstenen vallen dus nooit op de grond als je gooit. Elke kant van het bord heeft een rij van twaalf langwerpige driehoeken, dat zijn de speelvelden waarover je je stenen beweegt.
Het is een spel voor twee spelers, met witte stenen voor de ene speler en zwarte voor de andere – vergelijkbaar met dammen, hoewel daar ook direct de vergelijking ophoudt. Iedere speler gooit met twee dobbelstenen, waarbij het aantal gegooide ogen bepaalt hoe hij zijn stenen over het bord mag verplaatsen.
De bedoeling is dat je uiteindelijk met al je stenen de overkant bereikt en vervolgens al je stenen als eerste van het bord speelt. Het is een strategisch spel waarbij je elkaar de weg kunt blokkeren en stenen kunt slaan van je tegenstander, zodat diegene weer opnieuw moet beginnen. Bovendien gaat het om snelheid, waarbij de spelers razendsnel tellen en hun stenen verzetten.
Buurman Said bewoog zijn stenen soms zo snel dat ik nog niet eens de stappen had kunnen tellen. Het was duidelijk dat hij het spel al heel vaak had gespeeld.
Maar gelukkig, omwille van mijn vader matigde hij zijn tempo en liet hem zien wat de goede zetten waren. Mijn vader won. Zo eerde buurman Said zijn gast. In Egypte is de eer van de ander belangrijker dan winnen.