Als donkere wolken hangen de verwachte vechtscheiding met de Britten en verdeeldheid over het leven zonder hen, migratie, veiligheid en zorgen over de westelijke Balkan boven de bijeenkomst. De Poolse premier Beata Szydlo gooide woensdag extra olie op het vuur met het verzoek aan de EU-leiders om haar landgenoot en oud-premier Donald Tusk niet voor een tweede termijn als EU-president te benoemen. Ze heeft een Poolse Europarlementariër in de aanbieding. Er zijn ook toenemende geruchten dat de Franse, socialistische president François Hollande zijn zinnen op Tusks functie heeft gezet.

De verkiezing van de voorzitter van de Europese Raad is het eerste punt op de agenda. De ongekende Poolse actie zet in Brussel, dat al worstelt met de manier waarop Warschau met de pers en onafhankelijke rechters omgaat, kwaad bloed. Tusk zou normaal gesproken unaniem herverkozen worden. De zaak doet de beoogde „onverdeelde en ondeelbare” unie geen goed, aan de vooravond van door anti-EU-sentimenten overheerste verkiezingen in Nederland en Frankrijk bovendien.

Als de voorzitterskwestie is afgehandeld, komen de migratiecrisis, het economische en begrotingsbeleid en nauwere samenwerking in een Europees Openbaar Ministerie door zeventien landen, exclusief Nederland, aan bod. Het werkdiner is gewijd aan de Balkanlanden die EU-lid willen worden: Albanië, Servië, Kosovo, Montenegro, Bosnië-Herzegovina en Macedonië. In die regio lopen politieke spanningen op en vlotten zaken als corruptiebestrijding en hervormingen onvoldoende.

Vrijdag, als de Britse premier Theresa May al is afgereisd, praten de 27 staatshoofden en regeringsleiders verder over de toekomst. Duitsland en Frankrijk pleiten voor een unie van verschillende snelheden, met kopgroepen op het gebied van defensie, belastingen en justitie. Op 25 maart in Rome willen de leiders de ‘geboorteakte’ van een ‘nieuwe’ EU aannemen. Dan bestaat het Europese project zestig jaar.