Column: Onverantwoord om Boezemsingelkerk niet te slopen
Ds. M. van Reenen roept op tot bezinning. Hij vraagt zich af of de voorgenomen sloop van de Boezemsingelkerk in Rotterdam over enkele jaren de meest betreurde sloop van een kerk uit reformatorische kring zal zijn (RD 01-02). Het gebouw is volgens hem niet alleen een financieel blok aan het been van de Gereformeerde Gemeenten, maar ook een geestelijk blok aan dat van u en mij.
De hersteld hervormde predikant uit Oldebroek-’t Harde geeft aan dat hij zich niet met kerkelijke besluitvorming wil bemoeien, de zorgen slechts van een afstand kent en niet bekend is met de afwegingen.
Ook Piet Luitwieler uit Krimpen aan den IJssel heeft zich bezonnen en is het helemaal met de dominee eens (RD 06-02). Hij verwijt de besluitvormers zelfs gebrek aan historische kennis en vindt dat het besluit moet worden teruggedraaid. „Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.”
Laat ik me ook eens bezinnen. Allereerst stel ik vast dat ik de Rotterdamse zorgen niet vanaf de nabije Veluwe, maar op zo’n 10.000 kilometer afstand observeer. Wel ben ik in deze gemeente getrouwd, was ik er tien jaar lid en ontvang ik dankzij een zeer gewaardeerde diaken nog iedere twee weken de digitale kerkbode. Ik hoop dat ze het me daar niet kwalijk nemen dat ik gehoor geef aan de oproep van ds. Van Reenen en mijn bezinning in drie punten met u deel.
Eén. De wortel van het kwaad. De belangrijkste oorzaak van de voorgenomen sloop is het feit dat veel reformatorische christenen de stad hebben verlaten en er niet veel voor zijn teruggekomen. In de reacties op de Facebookpagina van het RD geven verschillende mensen aan dat het zonde is dat de kerk gesloopt wordt omdat ze warme jeugdherinneringen aan de gemeente hebben. Slechts jeugdherinneringen – dat is inderdaad zonde! Laat niemand uit Krimpen, Capelle of Goeree sentimenteel doen over iets wat men had kunnen voorkomen door in Rotterdam te blijven wonen en kerken.
Punt twee. De nood van de raad. Het veel te grote, slecht geïsoleerde en beperkt onderhouden gebouw was al jaren onverantwoord duur. In de winter moet de kachel op donderdagavond (!) al worden aangezet om het zondag enigszins behaaglijk te maken. En dan nog moet iedereen de jas aanhouden.
Enige tijd zijn de weekdiensten in een kleinere zaal gehouden om zo de kosten te drukken. Probleem daarbij was dat de kerkenraad vanwege de beperkte capaciteit van deze ruimte vooraf de ‘populariteit’ van de prediker moest inschatten. Want als de belangstelling voor dominee X het aantal stoelen overschrijdt, kun je moeilijk de Krimpenerwaard de koude kerk in sturen.
Drie. De hoop in de zaak. Het zeer goede nieuws is immers dat de gemeente blijft. Het gebouw wordt gesloopt, maar dat is slechts bedoeld om op dezelfde locatie plaats te maken voor een kerkgebouw waar ook de Theologische School gebruik van maakt. Of beter gezegd: de kleine gemeente mag gebruikmaken van het gebouw van de Theologische School. En wie denkt dat er voor een kleine gemeente geen toekomst is, heeft het mis. Jarenlang werd gedacht dat de krimpende gemeente leeg zou lopen en vanzelf zou worden opgeheven. Maar dat bleek niet het geval. Na de terugloop over de laatste decennia lijkt het aantal leden nu gestabiliseerd. Vorig jaar was er zelfs een stijging – van 104 naar 105!
Kortom, het zou onverantwoord zijn om het bestaande gebouw niet te slopen. Daarbij is het bewonderenswaardig dat de synode ervoor heeft gekozen om de Theologische School op deze stadslocatie aan te houden.
Bezinning is zeker nodig. Vooral op het belang en de rol van een gefundeerd christelijk getuigenis in stedelijke context. Wereldwijd wonen immers steeds meer mensen in de stad. In de wijk Crooswijk wonen ruim 18.000 mensen. Tweeduizend meer dan in de gemeente Staphorst. Er staat echter maar één kerk – aan de Boezemsingel. In Staphorst tel ik er minstens zeven.
Het postcodegebied van de Boezem, 3034, is volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau de armste postcode van Nederland. Ruim 30 procent van de inwoners leeft onder het criterium”niet-veel-maar-toereikend”. De nood is groot en de rijkdom van het Evangelie is er meer dan nodig.
De theologiestudenten worden opgeleid in een omgeving waar nu vooral moskeeën staan. Om vervolgens te worden uitgezonden naar een gemeente waar de SGP de meerderheid heeft. In de vestigingsplaats van die partij stemt echter vrijwel niemand op haar. Op die problematiek moeten we ons inderdaad grondig bezinnen.
De toekomst van de kerk ligt immers in de stad. Niet in (k)oude gebouwen. Maar in gouden straten achter paarlen poorten.
Dr. Dirk de Korne is als adjunct-directeur en universitair docent betrokken bij een academisch ziekenhuis in Singapore. Reageren? rubriekforum@refdag.nl