Des te opmerkelijker was zijn opmerking maandag dat de westerse pers aanslagen in Europa verzwijgt. De media moesten toch een tijdje hun mond houden? Misschien over Trump zelf dan, blijkbaar. Tijdens een bezoek aan een luchtmachtbasis in Florida merkte de president op: „In Europa gebeuren overal aanslagen, maar de oneerlijke media berichten er niet meer over.” Hij voegde daaraan toe dat de media „hun redenen hebben om niet meer over de aanslagen te schrijven.” Wat die redenen zijn, liet hij gemakshalve maar in het midden.

Trump vergat éven gemakshalve dat Europese kranten pagina’s vol hebben geschreven over de aanslagen in Brussel, Nice, Berlijn en Parijs. Om er maar een paar te noemen. Trump zag niet de zwarte voorpagina’s met slechts enkele woorden, als uiting van innige deelneming met de slachtoffers van de terreuraanvallen.

De staf van het Witte Huis had dat blijkbaar ook wel in de gaten. Want kort na de uitspraken van Trump kwam er een officiële verklaring waarin werd gesteld dat „nieuwszenders niet meer op hetzelfde niveau reageren als vroeger op aanslagen. Het kan niet zo zijn dat het nieuwe normaal wordt.”

Daar kun je natuurlijk alle kanten mee uit. De eerste vraag is wat dat befaamde niveau van vroeger dan precies inhield. En de tweede is, of het normale zo nieuw is.

Kwalijker is echter dat Trump met zijn uitspraken over de media opnieuw laat zien dat hij het met de uitgangspunten van de rechtsstaat niet zo nauw neemt. In de klassieke scheiding der machten (wetgevend, uitvoerend en controlerend) worden de media vaak als ‘vierde macht’ aangemerkt. Maar al te vaak leggen zij de vinger bij de zere plek en stellen schandalen aan de kaak.

Dat is politici zoals Trump natuurlijk niet welgevallig. En hij is bepaald niet de enige.

Daar staat tegenover dat de media soms wat vaker aan zelfcensuur en kritische introspectie mogen doen. Zij zijn bepaald niet onfeilbaar. Het gevaar van nepnieuws ligt tegenwoordig snel op de loer.

Maar dat betekent nog niet dat zij aan de grillen van een willekeurige populist tegemoet hoeven te komen.

De uitspraken van Trump passen in zijn aankondiging dat hij de gevestigde orde zal „vernietigen.” Het opschudden van de kussens in Washington kan geen kwaad. Er was wel sprake van enige politieke roest.

Maar als Trump aan de pijlers van democratie en rechtsstaat gaat zagen, wordt het zorgelijk. Als hij leden van het federale hof na de uitspraak over het door hem ingestelde inreisverbod voor moslimlanden „zogenaamde rechters” noemt en de pers te verstaan geeft dat die even zijn mond moet houden, kan dat twee dingen betekenen. Of hij is zielig, omdat hij zijn zin niet krijgt. Of hij is heel gevaarlijk. De tijd zal het leren.