Scholen krijgen vanaf augustus 2006 vrijheid om het onderwijs voor 12- tot 14-jarigen af te stemmen op de capaciteiten van leerlingen. Alleen de fracties van D66 en SP zeiden gisteren in de Tweede Kamer tijdens een commissievergadering dat ze niet veel zien in de plannen.

De grootste pleitbezorger van de basisvorming, de PvdA, erkende bij monde van kamerlid Hamer dat de basisvorming, die in 1993 werd ingevoerd, niet goed is uitgepakt. Het eenvormige lessenpakket doet onvoldoende recht aan de verschillen tussen leerlingen. Het pakket is te gemakkelijk voor vwo’ers en te zwaar voor vmbo’ers. Scholen hebben nooit goed uit de voeten gekund met de basisvorming.

Minister Van der Hoeven was blij met de brede steun vanuit de Tweede Kamer voor haar plannen. Ze wil zelf het liefst helemaal niet meer spreken over basisvorming, maar, net als voor 1993, over „de onderbouw van het voortgezet onderwijs.”

De onderwijsvernieuwing krijgt vorm door verlaging van het aantal leerdoelen -officieel kerndoelen geheten- van 280 naar 58. De nieuwe doelen zijn bovendien globaler geformuleerd dan de oude. Scholen kunnen zo maatwerk leveren.

Onderwijsinstellingen krijgen ook vrijheid om het aantal vakken in de eerste leerjaren van het voortgezet onderwijs te verminderen. Nu hebben de leerlingen vijftien vakken. Door vakken de combineren kan het aantal naar beneden. Als scholen daartoe overgaan, krijgen de kinderen ook minder verschillende docenten. Dat blijkt in de praktijk gunstig te werken op de motivatie van leerlingen.

Minister Van der Hoeven heeft voor de onderwijsvernieuwing geen geld beschikbaar. Haar adviseurs hadden becijferd dat er jaarlijks 80 miljoen euro nodig is. Volgens Van der Hoeven is dat niet nodig, omdat er al voldoende bestaande projecten zijn die de verandering kunnen begeleiden. De meerderheid van de Kamer steunt de minister hierin.

De Algemene Onderwijsbond (AOb) noemt het „schandalig” dat de overheid wel een nieuwe onderbouw wil, maar er geen geld voor over heeft. „De hervormingen zijn positief, maar onhaalbaar zonder extra budgetten”, aldus AOb-bestuurder M. Knoop gisteren. Volgens hem is de hervorming daardoor gedoemd te mislukken.