Op mijn werkterrein, ontwikkelingssamenwerking, blikken we veel terug. Op kantoor wordt al weer driftig gewerkt aan het jaarverslag over 2016. Over niet al te lange tijd kunnen we vertellen wat de bereikte resultaten waren. Hoe kinderen in Guatemala het deden op school. Hoe jongeren in Ethiopië aan een baan geholpen werden. Hoe boeren in Benin in hun levensonderhoud konden voorzien. In het leven van individuen, gezinnen en gemeenschappen heel betekenisvol. Tegelijk: in een grote wereld zijn het ”kleine feiten”.

Waar je aan het eind van elk jaar een beetje naar moet zoeken, is naar de ”grote feiten” in ontwikkelingslanden. Weinig media besteden daar veel aandacht aan. Terwijl juist ook die grote feiten een plek verdienen in ons collectieve geheugen. Bij dezen dan een kleine kroniek, of beter: een willekeurige greep van gebeurtenissen en trends uit 2016.

1 januari-31 december: In Bangladesh verbeteren stap voor stap de veiligheidsomstandigheden in textielfabrieken die produceren voor winkels als H&M en Zara. Scherpe controles door Europese instanties dragen eraan bij dat de sector met vallen en opstaan veiliger gaat produceren.

14 januari: Liberia wordt ebolavrij verklaard, enkele maanden na Guinee en Sierra Leone. Mensen gaan dansend de straat op. De vreselijke ziekte is uitgewoed. Het land heeft een lange weg te gaan, maar de nacht van de epidemie is voorbij.

22 maart: Roch Kaboré, democratisch gekozen, wordt geïnstalleerd als president van Burkina Faso. Een spannende overgangsperiode na de verdrijving van zijn autoritaire voorganger ligt achter de rug. Op momenten hield de internationale gemeenschap de adem in. De rust keert terug in het land.

Mei: Meteorologen verklaren dat het fenomeen El Niño voorbij is. Hevige regens in Peru, overstromingen in India, bosbranden in Indonesië. Maar El Niño heeft een nasleep: het verergert de droogte in de Hoorn van Afrika, die tot ver in augustus duurt en voor 24 miljoen mensen honger betekent. Veel ontwikkelingsorganisaties springen bij.

11-20 juli: In New York vindt een VN-topbijeenkomst plaats waar regeringsvertegenwoordigers die de nieuwe Duurzame Ontwikkelingsdoelen hebben onderschreven, samenkomen. Ze rapporteren welke stappen hun landen gezet hebben om zich economisch verder te ontwikkelen, met respect voor mens en milieu.

September: Verschillende Nederlandse bedrijven in Ethiopië worden afgebrand. Ontevreden etnische minderheden beschuldigen de regering ervan beter te zorgen voor buitenlandse investeerders dan voor eigen burgers. Bij confrontaties vallen honderden doden. De regering kondigt de noodtoestand af en legt de persvrijheid aan banden.

20 november: Haïti slaagt erin om met weinig internationale bemoeienis én in relatieve rust de eerste landelijke verkiezingsronde te organiseren. Nota bene zes weken na de verwoestende orkaan Matthew, die delen van het land onbereikbaar maakte en zo’n 1000 slachtoffers eiste. Hopelijk kan het land na de tweede ronde in januari 2017 verder met een volwaardige regering, parlement en senaat.

24 november: Na tientallen jaren van geweld en jaren van moeizame onderhandelingen is er een vredesakkoord tussen de Colombiaanse regering en de guerrilla beweging FARC. Hoewel omstreden, is het een stap vooruit op weg naar een vreedzaam Colombia.

December: Het Africa Investment Report 2016 laat zien dat de hoge groeicijfers van diverse Afrikaanse landen afvlakken, maar nog steeds positief zijn. Een grote uitdaging blijft om ervoor te zorgen dat ook armen van economische groei profiteren.

22 december: Het gezaghebbende medische tijdschrift The Lancet meldt dat een preventief medicijn tegen ebola met 100 procent succes is getest. Het medicijn moet nog officieel goedgekeurd worden.

Elke kroniek van de mensengeschiedenis is er een van vallen en opstaan. Maar in elke kroniek worden ook Gods daden zichtbaar, daden van gericht en barmhartigheid. Zo is deze kleine kroniek over 2016 voor mensen in ontwikkelingslanden én voor ontwikkelingswerkers een vingerwijzing: „dat zij hun hoop op God zouden stellen.” Voor velen die een dagelijkse strijd om het bestaan voeren is het een beproefde hoop.

Evert-Jan Brouwer, politiek adviseur Woord en Daad.