Het meisje is een van de kinderen die jaarlijks meedoen met de Schoenendoosactie van stichting GAiN (Global Aid Network), een christelijke hulporganisatie die actief is in meer dan vijftig landen.

In een filmpje op de website van de Schoenendoosactie pakt ze haar doos in met roze-wit gestreept cadeaupapier met toekans erop en plakt ze er zilveren vlinders en blauwe stippen op. Ze stopt er schriften, pennen, een stuk zeep, een tandenborstel, knuffel en wat speelgoed van haarzelf in. Daarna levert ze de doos in bij een inzamelpunt en komt hij terecht bij een kind in Afrika dat leeft in armoede.

Dave Cooke uit Wales was de eerste die een schoenendoosactie organiseerde. Hij zag in 1990 beelden van de slechte omstandigheden waarin kinderen in Roemeense weeshuizen leefden. Dit was voor hem aanleiding om schoenendozen met spullen naar hen op te sturen.

De actie kreeg wereldwijd navolging. Jaarlijks vullen deelnemers uit Amerika, Europa en Australië miljoenen schoenendozen voor kinderen over de hele wereld die leven in moeilijke omstandigheden. Het gaat daarbij om kinderen in weeshuizen, ziekenhuizen en vluchtelingenkampen, kinderen die op straat leven of van wie de ouders erg arm zijn.

Van waarde

In Nederland verzorgden tot voor kort twee organisaties een schoenendoosactie: stichting Edukans en stichting GAiN. In januari van dit jaar stopte Edukans ermee. De stichting vond deze manier van helpen niet meer zo duurzaam en deelnemers ervaarden het hele proces als arbeidsintensief. GAiN is nu dus de enige organisatie in Nederland die een landelijke schoenendoosactie organiseert.

Kinderen en volwassenen die meedoen met de actie, regelen zelf een schoenendoos. Ze bedenken of ze de doos willen vullen voor een jongen of een meisje en voor welke leeftijd. Van een lijst in de actiefolder kiezen ze dingen die ze in de doos willen stoppen. Daarop staan schoolspullen, verzorgingsartikelen, speelgoed en praktische spullen zoals slippers, sokken of een pet. „Schoolspullen zijn erg belangrijk voor kinderen in Afrika. Als ze die niet hebben, kunnen ze niet naar school”, zegt Marly Engel, communicatiemedewerker van GAiN.

Vrijwilligers van GAiN halen de dozen in november en december op bij meer dan zestig inzamelpunten in Nederland en België en brengen die naar vier verwerkingscentra. Daar controleren medewerkers de dozen. Engel: „We willen bijvoorbeeld niet dat er plastic of batterijen worden verstuurd, dat is niet duurzaam, dat verdwijnt in het milieu. Ontbreekt er iets in de doos, dan vullen we dat aan. Ook geven we er een boekje met Bijbelverhalen bij. Zo willen we laten weten dat elk kind, ongeacht zijn afkomst of geloof, van waarde is voor God.”

Afgelopen jaar haalde GAiN 46.416 schoenendozen op. Ze zijn uitgedeeld in de landen Togo, Sierra Leone, Roemenië, Moldavië en op Lesbos in vluchtelingenkamp Moria. „Zo’n doos is van grote waarde voor een kind. Het ervaart dat er iemand op de wereld is die aan hem of haar heeft gedacht. In Afrika zijn kinderen soms blijer met schriften en pennen dan met speelgoed. Daarmee kunnen ze naar school, kunnen ze zich ontwikkelen en hebben ze toekomst.”

De schoenendoos is een teken van hoop, zegt Engel. „In Sierra Leone kwamen medewerkers in een huis waar de schoenendoos die ze twee jaar daarvoor hadden gegeven nog steeds midden in de kamer stond. Iedere dag speelden de kinderen met het speelgoed, daarna ging het weer terug in de doos. De inhoud werd als een schat bewaard.”

Zo’n doos doet niet alleen veel met de kinderen die hem krijgen, maar ook met de kinderen die hem geven, ziet Engel. „Als ik op een school een filmpje laat zien van een uitdeling, merk ik dat het kinderen raakt hoe blij iemand kan zijn met een schrift of een knuffel. Ik stimuleer hen daarom om iets van jezelf in de doos te stoppen, bijvoorbeeld een boekje of een auto. Zo leren ze om te delen van hun eigen overvloed.”

Wat Engel betreft, kunnen er niet genoeg mensen meedoen aan de actie. „Je geeft veel meer dan een schoenendoos, je geeft een stukje liefde.”

„Huh, blij met een doos?”

De School met de Bijbel in Bleskensgraaf doet al jaren mee met de Schoenendoosactie. „Het is een mooi initiatief, waarmee je kinderen blij maakt en de Bijbelse boodschap verspreidt”, zegt leerkracht Germa van Pelt. De school stuurt alle ouders in oktober een e-mail met informatie over de actie. Ook krijgen kinderen een folder mee naar huis. Leerkrachten introduceren de actie in de klas en stimuleren leerlingen om mee te doen.

Degenen die meedoen, vullen thuis een schoenendoos en leveren die op school in. Elk jaar worden circa 150 dozen ingezameld. De actie moedigt kinderen aan om anderen te helpen die het minder hebben, maar laat hen ook stilstaan bij hun eigen rijkdom, zegt Van Pelt. „Ik merk dat het hen raakt als ze op een filmpje zien hoe blij kinderen in andere landen zijn met simpele schoolspullen en zelfs met de schoenendoos zelf. „Huh, blij met een doos?”, zeggen ze dan. Daar kunnen ze zich niets bij voorstellen.”

Kijk voor meer informatie op schoenendoosactie.nl.