Het risico dat ook op Nederlandse nertsenfokkerijen gemuteerde versies van het coronavirus op mensen overgaan, zoals in Denemarken is gebeurd, is volgens hoogleraar Diergeneeskunde Arjan Stegeman niet nul, maar wel „zeer klein”. „De Deense virusvariant hebben we hier niet gezien en de sector loopt op zijn einde”, zegt hij. „Het pelsseizoen is al begonnen, ik denk niet dat enige snelheid te winnen zou zijn door alle nertsen nog te ruimen.”

In het pelsseizoen worden de nertsen gedood om bont van hun vacht te maken. In Nederland gebeurt dat nog op 57 bedrijven. Op de overige 69 nertsenfokkerijen zijn alle dieren al gedood, nadat het coronavirus er was uitgebroken. Ook veel medewerkers raakten besmet.

Stegeman is als dierenarts-epidemioloog gespecialiseerd in de verspreiding van infectieziekten onder dieren. Hij geeft leiding aan het team dat de uitbraken op Nederlandse nertsenbedrijven onderzoekt en is een van de deskundigen die het kabinet adviseert. Anders dan in Denemarken zijn hier al geruime tijd maatregelen van kracht. Zo worden nertsenbedrijven goed in de gaten gehouden en geldt een vervoersverbod.

„In Denemarken werden maandenlang geen besmette bedrijven geruimd, daardoor is het zo uit de hand gelopen”, zegt Stegeman. In juni werden enkele bedrijven geruimd na een uitbraak, daarna liet de regering de teugels vieren. Vanaf augustus deden zich nieuwe uitbraken voor, maar pas in oktober is begonnen met grootscheepse ruimingen. Alle 15 tot 17 miljoen nertsen in Denemarken moeten worden afgemaakt. In een deel van het land geldt nu een strenge lockdown.

Volgens de laatste stand van zaken zijn op 237 Deense bedrijven nertsen besmet geraakt, maar op slechts 116 daarvan zijn alle dieren al gedood om te voorkomen dat het virus voortwoekert. „Dat is nogal een achterstand”, zegt Stegeman.

Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) gaf dinsdag aan dat aanvullende maatregelen hier wat hem betreft niet nodig zijn. Het kabinet besloot eerder al het fokken van nertsen geheel te verbieden vanaf maart 2021. Critici, onder meer in de Tweede Kamer, vragen zich af waarom dat niet sneller gebeurt. Het aantreffen van een gemuteerde coronavariant, die meer dan 200 mensen in Denemarken hebben opgelopen, zette de kwestie op scherp. De vrees bestaat dat veelbelovende coronavaccins mogelijk minder goed zullen werken tegen de gemuteerde varianten.

Dat het coronavirus muteert is op zichzelf geen bijzonderheid, zegt de hoogleraar. „Het virus past zich aan aan zijn gastheer.” Dat kan een voordeel zijn. De zogeheten receptor waar het viruseiwit zich aan bindt, is bij nertsen net iets anders dan bij de mens, legt Stegeman uit. „Het wordt dus niet per se gevaarlijker voor de mens.” Het tegenovergestelde is volgens hem ook goed mogelijk: naarmate het coronavirus langer rondgaat onder nertsen en zich op deze dieren aanpast, zou het risico op overdracht tussen mensen weleens kleiner kunnen worden.