„Journalisten steeds oppervlakkiger”
De media worden steeds oppervlakkiger. Journalisten nemen berichten vaak klakkeloos over en zijn minder geïnteresseerd in achtergronden van het nieuws.
Dat was de heersende mening zaterdag tijdens een openbaar debat aan de Vrije Universiteit over ethiek in de informatiesamenleving. Prof. dr. C. Hamelink noemde als schrijnendste voorbeeld de tv-beelden uit 1992 van een vermeend concentratiekamp in Servië waar moslims op mensonterende wijze gevangen zouden zijn gehouden. De opnamen gingen de hele wereld rond omdat ze pasten in het beeld van boosdoeners en slachtoffers.
Een andere filmploeg, die bij de opnamen aanwezig was, maakte al snel duidelijk dat het concentratiekamp in werkelijkheid een vluchtelingenkamp was. „Kritische journalisten hadden dat zelf kunnen zien, want het prikkeldraad zat aan de buitenkant van de palen vast in plaats van aan de binnenkant. Maar de foto’s van het kamp werden kritiekloos overgenomen en stonden op alle voorpagina’s”, aldus Hamelink, die hoogleraar media, religie en cultuur is aan de theologische faculteit van de VU.
Ook Haagse voorlichters klagen over de toenemende oppervlakkigheid onder journalisten. „Het aantal journalisten is sterk gestegen. Op één kamerlid zijn er 2,5 journalist. Maar ze lopen allemaal achter dezelfde dingetjes aan. Zodra het een beetje ingewikkeld wordt, haken ze af”, zei Susan Baart, hoofd communicatie van de PvdA-fractie.
Voorlichter Maud Bredero van het ministerie van Justitie signaleerde de neiging onder journalisten alleen oog te hebben voor bepaalde waarheden. Het NOS-journaal wilde de uitzetting van asielzoekers filmen, waarop het ministerie de desbetreffende journalist in contact bracht met een jonge man. „Maar dat was niet de bedoeling. Men was alleen geïnteresseerd als de uitzetting een moeder met een baby betrof.”
Prof. Hamelink herinnerde aan de Amerikaanse manipulaties met het nieuws tijdens de Golfooorlog. Op zich niet verbazingwekkend. „Politici liegen altijd in conflicten.” Wat hem wel had verbaasd, was de houding van de media. „Het gemak waarmee ze het nieuws overnamen, was schokkend.”