„Ik denk dat geen raad van bestuur van een grote organisatie meer moet vergaderen over bedrijfsgeheimen met de smartphone of iPad op tafel. Ze zijn superhandig, je hebt al je informatie ermee bij de hand. Maar het risico op spionage is gewoon te groot”, zegt de MIVD-baas.

Nederland onderschat ondanks jarenlange waarschuwingen die dreiging nog steeds, benadrukt hij. „De cybersecurity van Nederland vind ik nog niet goed genoeg. In het schemergebied tussen oorlog en vrede ligt Nederland dagelijks onder vuur. Kennis wordt gestolen, vitale systemen en infrastructuur worden aangevallen en er worden pogingen gedaan om onze samenleving via desinformatie te beïnvloeden.”

Swillens maakt zich met name zorgen over landen als China en Rusland. „Rusland is een tornado, maar China is klimaatverandering. Het land wordt steeds offensiever, vooral in cyberspace. De Chinezen maken er absoluut geen geheim van dat ze de economische en militaire nummer 1 van de wereld willen worden.”

Het zenuwgas novitsjok werd gebruikt voor aanslagen op tegenstanders van het Russische regime, zoals twee jaar geleden op vader en dochter Skripal in Engeland en in augustus bij de vergiftiging van Aleksej Navalni. Swillens: „Zo’n aanval als op Skripal kan ook hier gebeuren.”