Sober pakje peuken moet roker stoppen
„Als je echt gezond wil zijn, stop je met de verkoop van die gifstengels”, aldus staatssecretaris Paul Blokhuis in een interview met Trouw vorig jaar. Sinds donderdag is hij een stap verder in zijn strijd tegen de tabaksindustrie: winkels mogen alleen nog sobere, sigarettenpakjes verkopen. Maar waarom doet de overheid dit, en mag dit wel?
Roken is ongezond. Sinds de jaren vijftig wordt dit steeds duidelijker. Om mensen het roken te ontmoedigen, verschenen in 1982 de eerste waarschuwingen op sigarettenpakjes. Sindsdien zijn steeds meer maatregelen ingevoerd. De meest recente is nu het versoberde sigarettenpakje.
De minder fleurige pakjes moeten met name jongeren ontmoedigen om te beginnen met roken. „Vooral jongere generaties blijken gevoelig te zijn voor de marketingaspecten van het pakje”, aldus Marc Willemsen, hoogleraar Tabaksontmoediging aan de Universiteit van Maastricht. Deze maatregelen zijn onderdeel van het Nationaal Preventieakkoord, een akkoord tussen de overheid en ruim zeventig maatschappelijke organisaties.
Een van de doelen in dit akkoord is om in 2040 een rookvrije generatie te hebben. Dit houdt in dat minder dan 5 procent van de volwassenen rookt en dat er geen enkele jongere meer een peuk opsteekt. De voortgang van dit proces wordt in de gaten gehouden door het RIVM. „Mochten de huidige maatregelen niet genoeg zijn, kan de overheid bijvoorbeeld nog besluiten om tabaksverkoop te beperken tot tabaksspeciaalzaken”, aldus Willemsen.
Meeroken
De laatste jaren tonen steeds meer onderzoeken aan dat meeroken mogelijk schadelijker is dan zelf een peuk opsteken. De rook die een meeroker, vaak onbewust, inademt is namelijk nog van slechtere kwaliteit dan de rook die de roker zelf inademt. Volgens de Nederlandse Grondwet is het in gevaar brengen van andermans gezondheid strafbaar en is de overheid verplicht om haar burgers hier tegen te beschermen.
De tabaksindustrie is het hier niet mee eens en wijst op het feit dat de overheid de vrijheid van mensen afpakt. Al jaren kibbelen overheid en industrie daarover. Maar niet alleen in Nederland is dit een punt van discussie.
In Australië kost een pakje peuken omgerekend ruim 20 euro en wordt deze prijs elk jaar met 12,5 procent verhoogd. Ook landen dichter bij onze landsgrenzen willen roken ontmoedigen. Zo is het in Zweden niet toegestaan om buiten op openbare plekken te roken en heeft ook Groot-Brittannië het groene pakje omarmd.
Wanneer alle maatregelen uit het Preventieakkoord zijn ingevoerd, behoort Nederland tot de tien strengste landen van Europa op het gebied van tabaksontmoediging. Toch kan Nederland volgens Willemsen nog stappen maken: „Gezien het hoge welvaartsniveau in Nederland ligt de verkoopprijs nog relatief laag. In Engeland en Australië zijn de prijzen in grote stappen flink verhoogd. Juist deze landen hebben wereldwijd het laagste percentage rokers. Dat is voor een deel te danken aan de prijs.”
