Aanklachten tegen bouwbedrijven goeddeels overeind
Na drie dagen voor de rechtbank in Rotterdam staan de meeste aanklachten tegen vier grote bouwbedrijven en twaalf van hun managers nog overeind. Voor enkele verdachten heeft de verdediging wel succes geboekt met het verjaard verklaren van kartelafspraken in verboden vooroverleg.
Dat bleek donderdag na de derde dag van de zogenoemde regiezittingen, die voorafgaan aan de behandeling van de strafzaken tegen de aannemers en hun directeuren. Het eigenlijke proces begint op zijn vroegst in januari. Voor die tijd worden, vooral achter gesloten deuren, nog enkele getuigen gehoord.
Het punt van verjaring van vooroverleg is door de advocaten van de drie beschuldigde managers van de Brabantse wegenbouwer Heijmans al vóór de eerste zittingen gescoord. Zij hadden bezwaar gemaakt tegen dit onderdeel van de aanklacht. De beschuldiging van dergelijk overleg geldt volgens de toen geldende wet voor maar twee jaar nadat het heeft plaatsgevonden. En die termijn is flink overschreden.
De andere advocaten hebben dat onderdeel niet vooraf aangevochten. Daardoor gaven ze officier van justitie M. Koelewijn de kans in de aanklacht het woordje opzettelijk toe te voegen. Hierdoor is de verjaringstermijn niet twee jaar, maar zes jaar geworden. Binnen die termijn vallen vooralsnog de andere bedrijven en hun verdachten, met uitzondering van wegenbouwer KWS.
Op andere onderdelen heeft de advocatuur nog geen direct resultaat geboekt namens hun bouwklanten. De achttien advocaten, volgens eigen berekening samen goed voor 10.000 euro per uur, richtten hun aandacht vooral op de beperktheid van de schaduwboekhouding van klokkenluider Bos. Daarnaast wezen ze erop dat de parlementaire enquêtecommissie in 2002 dit strafrechtelijke onderzoek overlapt. Maar rechtbankpresidente P. Hofmeijer–Rutten heeft dit verweer naast zich neergelegd.
Ook het feit dat het Openbaar Ministerie pas is gaan vervolgen nadat de bouwfraude werd geopenbaard in een tv–uitzending, greep de verdediging aan. Raadsman B. van Eijck wil namens KWS de komende tijd enkele tientallen getuigen horen. Hij wil onder meer onderbouwen dat het OM zich liet sturen door de politiek en de media, en niet door de ernst van de gepleegde feiten. Eerder werd al bekend dat Justitie de Bos–boekhouding naast zich heeft neergelegd, toen bleek dat klokkenluider Bos een stevig bedrag wilde voor zijn informatie. Drie dagen na de uitzending van het tv–programma Zembla besloot het OM tot vervolging.
Van Eijck aast op verklaringen van: drie ministers uit die periode (Jorritsma, Netelenbos en Korthals), drie (voormalige) leden van de Tweede Kamer, de top van het Openbaar Ministerie, de kartelautoriteit NMa en opsporingsambtenaren die voor Justitie aan het werk zijn geweest. Zij moeten hem ook het bewijs leveren dat onderzoek door de NMa en getuigenissen bij de parlementaire enquêtecommissie – tegen de wetttelijke regels in – zijn gebruikt door de speurders van het OM.
Komende maandag geeft de rechtbank antwoord op de getuigenverzoeken en komt de verdediging van bouwer BAM aan het woord. Dat is voor het eerst want tot nu hebben alleen de advocaten van Heijmans, Koop Tjuchem en KWS het woord gevoerd.