„Vandaag verwelkomen de Verenigde Staten de terugkeer van vrijwel alle VN-sancties tegen de Islamitische Republiek Iran die eerder waren opgeheven”, zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo in een verklaring. Volgens hem zijn de strafmaatregelen sinds 02.00 uur Nederlandse tijd van kracht.

Landen of bedrijven die de sancties schenden zouden de toegang tot de Amerikaanse markt en het financiële systeem kunnen worden ontzegd. „Als VN-lidstaten hun verplichtingen om deze sancties op te leggen niet nakomen, zijn de Verenigde Staten bereid om hun eigen instrumenten te gebruiken om deze overtredingen te bestraffen. En ervoor te zorgen dat Iran niet de vruchten plukt van door de VN verboden activiteiten,” waarschuwde Pompeo. Hij beloofde dat maatregelen tegen overtreders de komende dagen worden aangekondigd.

Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk hebben vrijdag in een brief aan de VN-Veiligheidsraad in New York laten weten niets te voelen voor de herinvoering van de strafmaatregelen en noemen die „niet rechtmatig”. Deze mening zou door een groot deel van Veiligheidsraad worden gedeeld, aldus het schrijven.

De Verenigde Staten kondigden in augustus aan dat ze het herstel van alle VN-sancties uit tijden van voor de nucleaire deal met Iran uit 2015 zouden afdwingen via een zogenaamde snapback-procedure. De meerderheid van de Veiligheidsraad, inclusief de vijf partners die de deal met Iran sloten -Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland en China-, ontzegde de VS het recht daarmee door te gaan omdat de regering van Trump zich in 2018 terugtrok uit de nucleaire deal.

De overeenkomst is bedoeld om te voorkomen dat Teheran een atoombom bouwt en tegelijkertijd moet Iran profiteren van economische samenwerking. De snapback is een mogelijkheid voor lidstaten van de nucleaire overeenkomst om Iraanse schendingen van het verdrag aan de kaak te stellen bij de Veiligheidsraad. Daarmee kunnen alle VN-sancties uit de tijd van voor het akkoord binnen 30 dagen weer worden ingesteld, zonder dat andere leden dit met een veto kunnen voorkomen.

De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mohammed Jawad noemt de actie van de VS een „propagandatruc” in aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen op 3 november. Wat hem betreft kunnen de VS de sancties niet meer herinvoeren omdat het land geen deel meer uitmaakt van de overeenkomst en daarom geen juridische invloed heeft.