De Zweedse presenteert woensdag wetsvoorstellen die volgens haar tot een compromis kunnen leiden over de aanpak van de migranten- en vluchtelingenstromen die vooral de zuidelijke lidstaten als Griekenland en Italië overbelasten. „Niemand zal tevreden zijn”, voorspelt de commissaris in gesprek met internationale media waaronder het ANP. „Niemand zal zijn ideale oplossing krijgen. Maar iedereen zal inzien dat dit een gebalanceerd compromis is dat voor alle 27 aanvaardbaar zou moeten zijn.”

De bestaande regel dat asielzoekers in land van aankomst hun asielverzoek moeten indienen, de zogenoemde Dublin-regel, wordt volgens haar „niet afgeschaft maar wel herzien”. De overbelaste aankomstlanden moeten wel meer gesteund worden. Volgens Johansson is inmiddels duidelijk dat vrijwillige herverdeling van asielzoekers over de EU niet werkt. „Het ligt dus voor de hand dat er een verplicht solidariteitsmechanisme moet komen.” Of dat betekent dat ze landen wil verplichten asielzoekers uit andere lidstaten over te nemen, wil ze niet zeggen. „Relocatie is wel een belangrijk onderdeel van het voorstel, maar dat moet op een manier die acceptabel is voor alle lidstaten.”

Bovendien is de situatie nu anders dan tijdens de migratiecrisis, zegt ze. Het aantal mensen dat illegaal de EU binnenkomt was vorig jaar een tiende van de aantallen in 2015. Vijf jaar geleden was 90 procent vluchteling, met recht op bescherming. Volgens haar komt twee derde van de nieuwe asielzoekers daar nu niet voor in aanmerking. „Ik heb zo mijn twijfels over het nut om een kansloze asielzoeker te verhuizen terwijl duidelijk is dat hij terug naar zijn thuisland moet.”

De focus in haar voorstel ligt daarom op de terugkeer van afgewezen asielzoekers, zegt ze. „Dat proces moet sneller. En afgewezen asielverzoeken moeten hand in hand gaan met beslissingen over terugkeer. Als iemand al jaren ergens woont, wordt het steeds moeilijk om hem weg te sturen.”