„Laat me gaan, alstublieft, ik smeek het jullie”, zijn de laatste woorden van Javier Ordonez, terwijl twee politiemannen hem vasthouden op de grond en hem minutenlang elektrische schokken toedienden met een taserpistool, in een volksbuurt in het westen van Bogota. Zijn smeekbeden worden niet gehoord. De man, vader van twee kinderen, zou kort na zijn aanhouding aan het geweld overlijden.

Zijn gewelddadige aanhouding, gefilmd door toeschouwers, ontketende woensdag een golf van al even gewelddadige protesten tegen de politie in Bogota en andere steden in Colombia. Tien jonge demonstranten, van tussen de 17 en 27 jaar oud, kwamen bij die confrontaties om het leven, allen door politiekogels, afgevuurd op de protesterende menigte. Minstens 289 personen raakten gewond. Zeker 50 politiebureaus werden vernield, evenals enkele stadsbussen en voertuigen.

Lage klasse

De golf van protesten doet denken aan de demonstraties tegen het politiegeweld in de VS na de dood van George Floyd, die onder vergelijkbare omstandigheden om het leven kwam. Net als in de VS was de dood van Ordonez de spreekwoordelijke druppel die de emmer van decennia van politiegeweld deed overlopen in Colombia.

„De mensen zijn uitgeput door decennia van mensenrechtenschendingen door de politie”, zegt conflict-analist Victor de Currea-Lugo. „Het probleem van de Colombiaanse politie is dat ze deel uitmaakt van het militaire apparaat, met een doctrine gebaseerd op een interne vijand. Agenten zijn opgeleid om de bevolking aan te vallen, in plaats van die te beschermen. Een tweede probleem is de straffeloosheid, waardoor ze wegkomen met hun daden.”

Maar waar het politiegeweld in de VS meer racistisch van aard is, zijn het in Colombia vooral de lagere sociale klassen die het slachtoffer zijn van arbitraire of gewelddadige aanhoudingen, stigmatisering en zelfs martelingen en seksueel geweld door de politie. „De houding van de politie tegenover arme jongeren of in arme buurten is gewelddadiger en meer discriminerend. Er wordt vaker uitgegaan van hun schuld dan in rijke buurten”, zegt de Currea-Lugo.

„Wat begon met machtsmisbruik door de politie, is uitgelopen op een directe aanval op verschillende burgers”, zei burgemeester Claudia Lopez in reactie op de dood van de tien demonstranten. De burgemeester riep op tot een „structurele hervorming” van de politie, maar voegde daaraan toe dat met „het vernielen van Bogota” de problemen niet worden opgelost.

Verandering

De politietop heeft 2 agenten geschorst en kondigde aan een onderzoek in te stellen. In reactie op de protesten, heeft de regering 300 militairen naar Bogota gestuurd, tegelijk met 850 extra agenten van buiten de hoofdstad. Critici menen dat ze daarmee juist meer olie op het vuur van de demonstranten gooit.

Ondertussen bereidde de stad zich donderdag voor op een serie nieuwe protesten, die ’s avonds de stad wederom in brand zetten. ”De politie vermoordt mensen”, staat op het metersbrede spandoek van studente Paula Hernandez (23).

Ze reisde naar Bogota om deel te nemen aan de demonstraties. „Om deze moord, en om de demonstranten die ze vermoorden bij de protesten, en tegen de overheid, die er geen antwoord op heeft. Omdat er iets moet veranderen.”