Gezag Grapperhaus flink aangetast
Politici die zich niet aan de coronavoorschriften houden, verliezen hun geloofwaardigheid. Ze zorgen er bovendien voor dat ook burgers de regels loslaten.
Zo luidt de redenering van de Belgische topviroloog Steven van Gucht. Hij reageerde woensdag op de commotie in ons land naar aanleiding van foto’s die zijn gemaakt op het huwelijksfeest van minister Ferd Grapperhaus en zijn vrouw, de Elsevier-journaliste Elisabeth Wytzes. Daaruit bleek dat de minister en de andere aanwezigen op het feest geen anderhalve meter afstand van elkaar hielden, elkaar handen gaven en elkaar knuffelden.
De vraag is of Grapperhaus (CDA) moet vertrekken. Hoe kan iemand die keer op keer de bevolking in stevige bewoordingen maant om de regels omtrent de verspreiding van het coronavirus strikt na te leven, nu nog geloofwaardig de bevolking vragen zich aan de regels te houden terwijl hij ze zelf aan zijn laars lapt? Buitengewone opsporingsambtenaren die in opdracht van de minister controleren of burgers zich aan de regels houden, kunnen nu al minder effectief optreden. Zij krijgen te horen: „Ga eerst je baas maar eens aanpakken.” Dit voorjaar noemde Grapperhaus mensen die bewust de coronaregels overtreden „aso’s.” De helft van de deelnemers aan een onderzoek van Hart van Nederland vindt dat de minister moet aftreden vanwege zijn misstap.
Een bewindsman die een fout beging, zal in eerste instantie zichzelf de vraag moeten stellen of hij nog door wil. Er zijn ministers afgetreden om mindere kwesties. Zo ruimde minister Zijlstra van Buitenlandse Zaken het veld omdat hij jokte over een ontmoeting met de Russische leider Poetin.
Uit eigen initiatief wilde Grapperhaus kennelijk niet opstappen. En ook de regeringspartijen, VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, hebben hem daartoe niet aangezet. Maar het had zeker niet misstaan als Grapperhaus zelf was opgestapt vanwege het punt van de geloofwaardigheid.
Nu hij niet uit eigen beweging vertrekt, is de vraag of de Tweede Kamer hem moet laten vallen. Dat hoeft ook niet, want Grapperhaus is politiek niet over de schreef gegaan. Integendeel, de bewindsman laat zien dat hij rust realiseerde op het departement waar het de afgelopen jaren nogal rommelde. De minister maakte de achterliggende jaren ook geen grote fouten en is van onbesproken gedrag. Premier Rutte denkt dat de mensen de minister zijn fout vergeven: „Er is mildheid in Nederland, er is genade.”
Desalniettemin heeft het gezag van Grapperhaus een deuk opgelopen. Hij denkt dat te kunnen herstellen door hardop te zeggen dat dit niet had moeten gebeuren. En dat laatste deed de bewindsman woensdag op een emotionele en indrukwekkende wijze.
Minister Grapperhaus wil door. Dat mag, maar zijn gezag is wel flink aangetast. De tijd zal leren of hij geloofwaardig kan blijven optreden.