Defensie ligt al sinds 2018 in de clinch met de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Marineschepen mogen niet afmeren in de marinehaven Den Helder zonder omgevingsvergunning. De toezichthouder heeft een dwangsom opgelegd van 200.000 euro per maand, met een maximum van 1 miljoen euro.

De voorzieningenrechter gunt Defensie voorlopig het voordeel van de twijfel. De dwangsom is opgeschort en hoeft dit jaar niet te worden betaald. De rechter stelt in een recente uitspraak vast dat de partijen „ten diepste verdeeld” zijn. Mogelijk moet een bodemprocedure uitkomst bieden. De rechter spoort de strijdende partijen aan samen een oplossing te zoeken waarbij de schepen gewoon kunnen blijven liggen. „Twee belangrijke overheidsinstellingen moeten hun verschil toch door goed overleg kunnen oplossen”, zegt de rechter.

Zorgen

Marineschepen maken sinds 1792 gebruik van Den Helder, de Nieuwe Haven is vanaf 1954 de thuishaven van de Marine. Sinds 2012 geldt daarvoor een omgevingsvergunning. Maar Defensie en de ILT zijn het oneens over hoe die precies moet worden uitgelegd. Het draait vooral om de vraag of de schepen wel of niet tot de inrichting van de haven behoren. De toezichthouder stelt dat voor het afmeren en permanent laten liggen van marineschepen een andere vergunning moet worden aangevraagd. Na controle in augustus 2018 besloot de ILT te gaan handhaven.

Defensie bestrijdt dat de huidige vergunning onvoldoende is, maar de inspectie wijst de ingediende bezwaren af. Een vertrek van de schepen uit de Nieuwe Haven is volgens Defensie geen optie, omdat zij nergens anders terechtkunnen en hun inzetbaarheid dan in gevaar zou komen.

De SGP heeft dinsdag Kamervragen gesteld. „De marine moet kunnen blijven afmeren in de marinehaven”, stelt Chris Stoffer. Het Kamerlid maakt zich zorgen over mogelijke gevolgen voor marineoperaties. Verder vindt de SGP het „niet uit te leggen” dat twee ministeries elkaar bevechten in de rechtszaal.

Het gehakketak kan rekenen op het nodige hoongelach op sociale media. „Ik hoop dat dit een late 1 april grap is”, zegt Liesbeth Kempers, dokter bij defensie. „Dit kan toch echt niet waar zijn? Straks mogen ze aanmeren in Havelte en staan de CV90’s in Den Helder.”

Uddelermeer

De suggesties zijn niet van de lucht. Marinier Mark Brouwer draagt vanuit de VS zijn steentje bij. „Misschien is er plaats in de haven van Elburg of Hellevoetsluis voor die paar marineschepen.” Of in Vlissingen? „Daar was nog ruimte dacht ik”, zegt oud-marinier Dennis Molendijk. „Welkom in het Uddelermeer”, twittert Sander Kok uit Uddel. Klaas uit Urk: „Zr. Ms. Urk kan gewoon naar Urk.”