Waar zijn we vandaag?

In Noorbeek, Norbik in het Limburgs, in Zuid-Limburg, gemeente Eijsden-Margraten. Circa 1100 inwoners. De dorpsnaam verwijst naar de Noor, een waterloop noordelijk (vandaar ”Noor”) van de Voer, een zijrivier van de Maas.

Wat is de eerste indruk?

Bij binnenrijden vanaf de provinciale weg Margraten-Gulpen is Noorbeek niet imponerend. Het straatbeeld verschilt niet van veel andere dorpen. Wie vanuit buurdorp Mheer nadert, heeft daarentegen halverwege een mooi panorama: Noorbeek ligt in het dal, in het groen verscholen. Een kronkelende weg, met links en rechts hoger gelegen huizen, leidt naar het centrale marktplein,

Hoe oud is het dorp?

Noorbeek is in de elfde eeuw ontgonnen vanuit ’s-Gravenvoeren, dat nu tot België behoort. De kerk werd in 1083 in een document genoemd. In 1144 werd Noorbeek vermeld als Nortbech.

Wie leidt ons rond?

Yvonne Engelen. Opgegroeid in Noorbeek, oud-verpleegkundige, na vier decennia in 2006 teruggekeerd „Om het huis en de plek.” Met echtgenoot Pim woont ze in de ouderlijke woning, net buiten Noorbeek. „Ik ben hier de vierde generatie.” Huurders van de twee vakantiewoningen bij het huis hebben een weids uitzicht. „Wij adviseren onze gasten altijd via de dorpen, Gronsveld, Sint Geertruid of Mheer, over de Mergellandroute dus, naar ons toe te rijden. Hebben ze meteen de sfeer van het Heuvelland te pakken.”

Wat is er bijzonder?

De Sint-Brigidakerk en d’r Pley vormen het dorpshart. De kerk is vernoemd naar Sint-Brigida van Kildare (453-523). Dorpelingen noemen haar Sint-Briej. In 1634 beloofden de inwoners haar dat ze ieder jaar een den voor haar kapel zouden plaatsen als een veeziekte zou verdwijnen. Het vee werd gespaard, het dorp bleef zijn gelofte trouw. „Jaarlijks kappen jonge, ongetrouwde mannen een grote den, die ze van de takken ontdaan met paarden op een dennenwagen naar d’r Pley brengen. Alles moet met de hand, geen tractor of motorzaag mag eraan te pas komen. De den is beeldbepalend voor Noorbeek. Niet te verwarren met een meiboom in andere dorpen, alsjeblieft.”

Hoe is het wonen in Noorbeek?

„Voor het eerst sinds jaren wordt er weer gebouwd. Vijf kavels zijn verkocht aan dertigers uit Noorbeek die in omliggende dorpen woonden en nu terugkomen. De basisschool is dicht, maar alle primaire levensbehoeften kun je hier nog kopen. Verder is er een behoorlijk verenigingsleven: de harmonie, de schutterij, een actieve parochie, een prijswinnende toneelgroep, uiteraard de carnavalsvereniging, veel jeugd- en jongerenactiviteiten. Toeristen komen voor de natuur. Attractief is ook de ”euregionale” locatie. In een straal 25 kilometer liggen de culturele steden Maastricht, Aken en Luik, met veel historie.”

Wat is er verder te zien?

„Vakwerkhuizen, oude boerenhoeven. En buurtschap De Wesch, de vroegere wasplaats. De Noor ontspringt er. Op d’r Pley staan een monument voor het 25-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina en een bevrijdingsmonument. In 1944 was Noorbeek de eerste Nederlandse gemeente die werd bevrijd.”

Waarom is Noorbeek het mooiste dorp van Nederland?

„Niet voor niets riep de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap Noorbeek en omgeving uit tot icoonlandschap. De Noorbekenaren tekenen nu massaal protest aan tegen plannen van een boer die een grote camping wil beginnen, wat het landschap verstoort. Ze zijn trots en zuinig op het unieke Heuvelland.”

serie

Mooiste dorpen

Deel 7 in een serie over plaatsen die zijn genomineerd voor de ANWB-verkiezing “Mooiste dorp van Nederland”. Volgende week maandag deel 8: Broek in Waterland (Noord-Holland).