Over millennials wordt heel verschillend geoordeeld. Er zijn negatieve kwalificaties: narcistisch, „generatie Ik”, seksueel promiscue, politiek en ethisch niet-geëngageerd. Maar er zijn ook onderzoekers die juist het tegendeel beweren: deze groep jongvolwassenen is altruïstisch, minder geïnteresseerd in status en carrière en gevoeliger voor religie en milieu, ethische en maatschappelijke issues.

Perrin moet in ieder geval niets hebben van het verwijt van goedkoop consumentisme en oppervlakkigheid, zegt ze desgevraagd. „Millennials hangen duidelijke waarden aan, zoals geloof in God, gastvrijheid, goedgeefsheid, bewogenheid met de armen. Er is een hang naar maatschappelijk activisme, beïnvloed door globalistische denkbeelden. Velen hebben zelfs een kortetermijnzendingsproject gevolgd en zijn actief op het gebied van religie en liefdadigheid.”

Millennials benadrukken volgens Perrin de gelééfde werkelijkheid. „Het christendom moet samenhangend en relevant zijn. Millennials zoeken naar een leven met betekenis en integriteit. Christelijk geloof is niet simpel een instemmen met een leer of een geloofssysteem, maar heeft alles te maken met de persoonlijke identiteit van de gelovige en zijn relatie met God. Velen koesteren een sterk verlangen naar gemeenschap. Opvallend is hun gevoel van onzekerheid. Daarom is het niet verbazingwekkend dat zij uitzien naar God als Bron van zekerheid en hoop.”

Hypocrisie

Een van de grootste problemen waarover millennials in de gesprekken met Perrin vertellen en wat voor hen een reden is om af te haken, is hypocrisie. „Millennials hechten aan de waarachtigheid van godsdienstig geloof. Als de godsdienstige traditie waar blijkt in je leven, dan is het legitiem voor jou om deze te geloven. Zij kan echter niet opgelegd worden als een objectieve waarheid. Millennials zijn opgegroeid in een liberale, pluralistische context. Ze zijn meer geneigd om te denken in overeenkomsten dan in verschillen.”

Millennials zijn beïnvloed door een snelle mobiele levensstijl en staan open voor technologische ontwikkelingen. „Ze zijn creatief, knutselen een mozaïek van geloof, waarden en interesses bij elkaar. Ze bloggen, vloggen en musiceren naar hartenlust en doen dat –internationaal als ze zijn– voor een wereldwijd forum.”

Ze luisteren verder naar inspirerende toespraken en godsdienstige bijeenkomsten over de gehele wereld en hebben toegang tot geestelijke ideeën en bronnen die geen precedent hebben, aldus Perrin. „Ze lezen wel christelijke boeken, maar putten vooral hun geestelijke inspiratie uit blogs, podcasts, conferenties, festivals. De kerkelijke achtergrond van hun inspiratiebronnen maakt hun weinig uit. Kwalitatief Bijbels onderwijs en authentieke geloofservaring zijn van belang, het gevoel verbonden te zijn met andere christenen.”

Los van kerken

Millennials laten zich niet sturen door de traditionele kerken, in de zin van de overgeleverde instituten. „Hoewel ze sceptisch zijn over kerkelijke structuren, verlangen de meesten toch naar een geloofsgemeenschap waarin ze zich thuis voelen”, aldus Perrin. „Velen kiezen een kerk die voor hen een geestelijk tehuis is, in de eerste plaats een gemeenschap. Weinigen laten zich na hun kerkelijke overgang inspireren door de leerstellige opvattingen van hun gemeente of kerkleider. Millennials willen een authentieke kerk waarin het werkelijke leven wordt gedeeld en mensen zijn eerlijk zijn over hun vreugden, moeiten, hoopvolle verwachtingen en twijfels.”

Kerken die „technologisch up-to-date” zijn, zijn aantrekkelijk voor millennials. Perrin: „Zij bekijken op YouTube eerst erediensten voordat ze besluiten die te bezoeken, vaak omdat veel buiten- en onkerkelijke millennials simpelweg niet weten wat er in een kerk gebeurt.”

Christelijke moeders

Perrin constateert dat jongeren van wie de ouders een sterkere band hebben met God en religie veel meer geneigd zijn om de godsdienst van hun ouders te volgen. Daar staat tegenover: als de ouders slechts een „nominale relatie” hebben met godsdienst en kerk, of „hypocriet” zijn in hun dagelijks leven, zijn dit voor jongeren duidelijk factoren om het christendom af te wijzen.

Vooral christelijke moeders hebben een belangrijke invloed, toont Brits onderzoek volgens Perrin aan. „Onderzoeken laten zien hoe belangrijk de periode tussen het 17e en het 22e levensjaar is. Als millennials opgroeien in een context van doorleefd geloof, zal dat hen beïnvloeden en legt het een geloofsbasis voor later. Mensen die als volwassenen de keuze voor religie hebben gedaan, vallen later nauwelijks af van het geloof.”

Gemeenschappen zijn daarom erg belangrijk, aldus Perrin. „Voor millennials zijn relaties enorm waardevol. Opvallende uitkomst van onderzoeken is dat veel jongvolwassenen zich langzaam maar zeker losmaken van de kerk wanneer niemand van de gemeente hen erop aanspreekt als ze enkele weken niet meer de diensten bezoeken.”

U bent hoopvol over het veranderend landschap onder millennials, vooral met betrekking tot hun openheid voor de christelijke religie. Dan is het toch jammer dat ze vaak geen aansluiting bij de bestaande kerken vinden?

„Millennials zijn gewoon niet geïnteresseerd in instituties. Feitelijk verdenken ze alle instituties, maar velen voelen zich wel aangetrokken tot parakerkelijke organisaties, die onder meer werken onder de kwetsbaren en gemarginaliseerden in het Verenigd Koninkrijk. Uit mijn onderzoek naar ”Millennial altruistic”-ondernemers, die liefdadigheidsinstellingen hebben opgericht, blijkt dat veel millennials teleurgesteld zijn in het antwoord van de kerken richting armen en misdeelden. Hun leven getuigt van een authentiek geloof dat zich vertaalt in gerechtigheid, vrijgevigheid en compassie.”

In de huidige periode van lockdown ziet Perrin echter een interesse in de kerk. „Een rapport van Tearfund uit mei stelt dat een derde van de jongeren onder de 30 jaar online kerkdiensten bijwoont. Of dat uiteindelijk zal resulteren in kerkelijke aansluiting weet ik natuurlijk niet, maar deze cijfers laten zien dat de huidige pandemie jongeren heeft gestimuleerd om existentiële vragen te stellen en dat ze steeds opener zijn voor godsdienst. Maar één ding is zeker: jongvolwassen zullen geen kerkdiensten bezoeken omdat zij móéten.”

Waarom zijn kerken, algemeen gesproken, zo bezorgd over de jeugd, vooral over de generatie Y en Z?

„Ik denk dat voor velen van de oudere generaties geldt dat ze niet weten hoe ze met jongeren in contact moeten komen. De kloof tussen de generaties is vaak te groot. Maar ik heb ontdekt dat millennials er werkelijk voor openstaan om de kloof tussen de generaties te overbruggen. Zij willen vrienden worden met mensen die ouder zijn. Dan kunnen we allemaal van elkaar leren, vooral in dit tijdperk, dat zo sterk afhankelijk is van technologie en waar jongvolwassenen de technische vaardigheden hebben om zo goed mogelijk door deze digitale wereld te navigeren.”

U schreef een hoopvol boek, maar de situatie in de kerk van het Verenigd Koninkrijk is bijzonder zorgelijk, gezien het alarmerend dalend aantal kerkleden en de toenemende secularisatie. Een paradox?

„Ja, de bezoekersaantallen nemen af. Maar ik geloof zeker dat God slechts een aantal toegewijde mensen nodig heeft om een komende generatie opnieuw te inspireren. Denk maar aan wat er tijdens Pinksteren gebeurde. Zelfs in een geseculariseerde samenleving als het Verenigd Koninkrijk verdwijnt het godsdienstige leven niet. Millennials zijn niet vijandig ten opzichte van het geloof, maar weten vaak niets van religie. Ik geloof zeker dat God niet klaar is met onze natie, zelfs als we onze rug naar Hem toegekeerd hebben.”

Jongvolwassenen die zijn geboren tussen 1981 en 1995

”Millennials” zijn jongvolwassenen die tussen 1981 en 1995 werden geboren. Ze onderscheiden zich als de ”generatie Y” van ”babyboomers” (geboren tussen 1945 en 1960), de ”generatie X” (geboren tussen 1961 en 1981) en de ”generatie Z”, geboren na 1995 en die bekendstaat als de ”I-Gen”, de ”internetgeneratie”.

Het Verenigd Koninkrijk is volgens Win/Gallup-onderzoek een van de meest niet-religieuze landen in de wereld. Slechts 10 procent van de bevolking is lid van een kerk en 5 procent van de totale bevolking bezoekt weleens een kerkdienst; onder de 30 jaar is dat slechts 2 tot 3 procent.

Perrin: „Minder mensen zijn religieus, maar degenen díé het zijn, nemen de godsdienst des te serieuzer. Opvallend is dat de Britse kerken die groeien en jongvolwassenen aantrekken, charismatische, evangelische en migrantenkerken zijn. De ongeveer elf megakerken in het Verenigd Koninkrijk zijn zwarte kerken, bezocht door jonge migranten. Maar ook grote evangelische gemeenschappen als Hillsong London en All Souls doen het met duizenden bezoekers goed. De kerken die nieuwe bekeerlingen aantrekken zijn eerder conservatief dan liberaal, maar leerstellige exclusiviteit is voor hen problematisch. Jongeren in een multiculturele context benadrukken dat wat verschillende etniciteiten gemeenschappelijk hebben.”

Onderzoekster Ruth Perrin wil jonge generatie bemoedigen

Ruth Perrin deed onderzoek onder de godsdienstige opvattingen van 47 mensen in het Verenigd Koninkrijk tussen de 29 en de 37 jaar die eerder actief waren in de kerk. Zestien van hen noemen zich nu ex-christen. Wat kunnen we van hun kritiek leren? Perrin doet er verslag van in haar boek ”Changing Shape. The Faith lives of Millennals” (SCM Press, Londen). Perrin bezocht daarvoor verschillende denominaties, zoals baptistische, charismatische en anglicaanse gemeenschappen. Ze is staflid van de charismatische New Church (King’s Church Durham) en verbonden aan Ichthus Network. Perrin werkte voor diverse parakerkelijke organisaties. Met haar boek, dat goed ontvangen is, wil zij mensen stimuleren om een jongere generatie toe te rusten en te bemoedigen.

Perrin typeert millennials als vriendelijke, oprechte jonge mannen en vrouwen. „Ze zoeken een geloof dat onderscheid maakt in deze wereld en willen dat verbinden met de uitdagingen van de huidige cultuur. Ze onderschrijven het Evangelie als het goede nieuws en willen holistische discipelen van Jezus zijn. Ze willen over het werkelijke leven spreken en laten zien hoe het geloof van invloed is op dagelijkse keuzes en levenspatronen. Ze zijn met name gefrustreerd over een oppervlakkige ”I’m fine”-cultuur. In een schijnwereld zoeken ze een kerk als plaats van waarachtigheid.”