Op de tweede dag van de EU-top over de begroting en een herstelplan voor de coronacrisis is premier Mark Rutte aangeschoven bij de belangrijkste landen voor vooroverleg. EU-president Charles Michel riep Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en Nederland bijeen om te zoeken naar een uitweg uit de patstelling die zich vrijdag aftekende.

Michel heeft inmiddels een nieuw voorstel op tafel gelegd dat de onderhandelingen moet vlot trekken. Dat zou een ‘supernoodrem’ bevatten voor lidstaten die geen vertrouwen hebben in de hervormingsplannen die een land moet maken om subsidies uit het coronaherstelfonds te ontvangen. Of dat betekent dat Nederland straks in zijn eentje zo’n subsidie kan blokkeren, zoals Rutte eist, is nog onduidelijk.

Het herstelfonds van 750 miljard aan subsidies en leningen zou volgens het nieuwe voorstel niet langer voor twee derde uit subsidies bestaan, maar nog maar voor 450 miljard. Dat is een gebaar naar Nederland en de andere ‘zuinige’ landen, die liever geen subsidies verstrekken en überhaupt vinden dat het wel wat minder kan. Ruttes drie zuinige bondgenoten zouden bovendien een hogere korting op hun EU-afdracht krijgen, maar dat geldt niet voor Nederland.

De eerste dag van de top eindigde in een „wat korzelige sfeer”, bekende Rutte vrijdagavond na dertien uur overleg. De irritatie richtte zich vooral tegen de Nederlandse premier, zeggen ingewijden. Nederland wordt door een aantal andere landen beschouwd als het belangrijkste obstakel om het eens te worden over de meerjarenbegroting en vooral het daaraan gekoppelde herstelfonds dat op tafel ligt.