Misdaadkenner: Kraken berichten criminelen mooie overwinning voor politie
De onderwereld beeft. Rechercheurs wisten afgelopen maanden miljoenen chatberichten van misdadigers te onderscheppen.
Spaans benauwd hebben veel criminelen het. Een spectaculaire spionageactie van politie en justitie doet tal van misdadigers in binnen- en buitenland de das om. „De operatie heeft de uitwerking van een zware aardschok op de georganiseerde misdaad”, jubelde justitie donderdag.
Het is ook ongekend. Als was de operatie een „spannende film”, klonk het op een persconferentie van Franse en Nederlandse opsporingsinstanties. De politiediensten kraakten afgelopen maanden 20 miljoen chatberichten van misdadigers.
Het gaat om communicatie via cryptofoons van EncroChat. Er waren in 2020 wereldwijd meer dan 50.000 telefoons van EncroChat in omloop, waarvan ongeveer 12.000 in Nederland. Het bedrijf richt zich „helemaal” op de criminele markt, stelt Justitie.
EncroChat gaf voor 1500 euro abonnementen uit, voor de telefoon moest de crimineel 1000 euro neertellen. EncroChat garandeerde klanten anonimiteit. Met een zogeheten paniekcode kon het hele toestel zelfs worden gewist. De onderwereld waande zich dus onbespied en beraamde openhartig misdadige plannen. Een lelijke vergissing.
Opvallend is dat honderden rechercheurs sinds april live wisten mee te kijken met de conversaties van criminelen. Alsof ze aan de vergadertafel zaten. De operatie leverde een onthutsend beeld op van de mores in misdadige kringen, beklemtoonde de landelijke politiechef Jannine van den Berg donderdag.
Opsporingsinstanties kregen zicht op „ernstige misdrijven”, waaronder grote drugstransporten, liquidaties, plofkraken, afpersingen, overvallen, zware mishandeling en gijzeling. Ook kwam aan het licht dat misdadigers op „belangrijke logistieke” plaatsen ambtenaren omkopen en niet terugdeinzen voor martelpraktijken. Doordat de recherche live meegluurde, kon de politie „tientallen geplande geweldsdelicten, waaronder ontvoeringen en liquidaties voorkomen.”
Politie-uniformen
Door de berg opgespoorde chats bracht de politie afgelopen maanden diverse drugsbendes een stevige slag. De recherche pakte 100 verdachten op en onderschepte 8000 kilo cocaïne en 1200 kilo crystal meth. Verder zijn negentien synthetische drugslabs opgerold en tientallen (automatische) vuurwapens opgespoord. Ook zijn 25 auto’s in beslag genomen, waaronder voertuigen met geheime ruimtes. Verder vond de politie 20 miljoen euro in contanten. Opvallend is dat er politie-uniformen zijn gevonden. Kennelijk wilde criminelen zich als agent voordoen om zo hun slag te slaan. De meekijkoperatie zorgt ook in de onderwereld buiten Nederland voor een aardbeving. Zo heeft de Britse 746 mensen opgepakt en 77 vuurwapens in beslag genomen.
Mocro Maffia
Het is niet voor het eerst dat de politie dankzij gekraakte berichten criminelen de voet dwars zet. Eerder al wist de recherche binnen te dringen bij het bedrijf Ennetcom dat versleutelde telefoons aan criminelen verkocht. Criminelen binnen bijvoorbeeld de Mocro Maffia gingen toen voor de bijl. Ook van Nederlands beruchtste crimineel, Ridouan T., werden ontluisterende chats onderschept. Zo stelde T. via zo’n onkraakbaar geachte telefoon voor om misdaadbestrijder Koos Plooij te laten „slapen”, dus vermoorden.
De miljoenen berichten via EncroChat die de politie wist te ontcijferen, zullen voor justitie een „goudmijn” zijn, zegt strafrechtgeleerde en misdaadkenner mr. Sven Brinkhoff desgevraagd. „Dit is Ennetcom in het kwadraat. Dit is een heel mooie overwinning voor de politie.” Spectaculair vindt hij dat rechercheurs live meekeken. „Zo kon de politie tal van misdrijven voorkomen.”
Stevig bewijs
Vonnissen van de afgelopen jaren tonen aan dat rechters gekraakte berichten van criminelen als stevig bewijs zien, signaleert Brinkhoff. Hoezeer advocaten van misdadigers ook tegenstribbelen.
De mega-operatie toont ook weer pijnlijk aan dat Nederland een narcostaat is, een spil in internationale handel in drugs. „Het is toch wel veelzeggend dat van de 50.000 telefoons van EncroChat die wereldwijd in omloop zijn er 12.000 in Nederlandse handen zijn. Dat betekent dat Nederland een grote speler op de drugsmarkt is.”
