Minister Mike Pompeo van Buitenlandse Zaken spreekt over een geheim proces, met geheim bewijs. Ook zou de verdediging hinder hebben ondervonden. Eerder had de Amerikaanse ambassadeur in Rusland al gezegd dat de uitspraak gevolgen zal hebben voor de betrekkingen tussen Moskou en Washington.

Whelan werd door een rechtbank in Moskou veroordeeld tot een gevangenisstraf van zestien jaar. Er was achttien jaar celstraf geëist. Zijn verdediging heeft gezegd in beroep te gaan.

De ex-marinier werd in december 2018 aangehouden. De 50-jarige Whelan, die een Amerikaans, Brits, Canadees en Iers paspoort bezit, werd gearresteerd omdat hij naar verluidt staatsgeheimen had ontvangen. Hij ontkent de beschuldigingen en zegt erin te zijn geluisd. Whelan zegt dat hij in Rusland was voor een bruiloft en een USB-stick kreeg van een kennis in de veronderstelling dat die vakantiefoto’s bevatte.

Volgens de advocaat van de Amerikaan was er weinig bewijs tegen Whelan. Volgens hem is de kennis die de USB-stick gaf de enige getuige tegen Whelan, terwijl de rest van zijn oude kennissen in Rusland getuigenverklaringen aflegden in zijn voordeel.

In maart had de Amerikaanse ambassadeur in Moskou grote kritiek geuit op de omstandigheden in de gevangenis. Hij zei dat Whelan zonder bewijs werd vastgehouden en geen goede behandeling kreeg voor een mogelijk levensbedreigende ziekte. In aanwezigheid van zijn collega’s uit Groot-Brittannië en Ierland had Sullivan opgeroepen tot een eerlijk en transparant proces.

Keer op keer zijn er spionagezaken tussen de VS en Rusland. Of het in deze gevallen om echte of vermeende agenten gaat, is nauwelijks te controleren. In het verleden hebben Rusland en de VS echter ook overeenstemming bereikt over een uitwisseling van gevangenen.