Malta verkoopt - legaal - paspoorten voor honderdduizenden euro’s. Die handel is vooral aantrekkelijk voor buitenlandse zakenlui, die met het Maltese paspoort ook EU-burger worden. Veiligheidsdienst AIVD noemde die handel eerder „zorgelijk vanuit het oogpunt van nationale veiligheid”.

De Kamer vraagt het kabinet al tijden om opheldering over deze handel en de rol die Kochenov hierin mogelijk speelt. Van Engelshoven stuurde maandag het rapport van de onderzoekscommissie naar de Kamer. Daaruit blijkt dat er „geen aanwijzingen zijn gevonden van beïnvloeding van de academische onafhankelijkheid en objectiviteit” van Kochenov. Wel was er sprake van belangenverstrengeling.

Kochenov heeft zijn adviseurspositie en de daarmee gemoeide inkomsten bovendien niet gemeld aan zijn leidinggevende. Toestemming van het faculteitsbestuur heeft hij evenmin gevraagd. Daarmee heeft hij afgesproken regels voor nevenwerkzaamheden overtreden.

„Dit lag volgens de onderzoekscommissie goeddeels aan Kochenov zelf, maar ook de instelling gaat niet vrijuit”, schrijft Van Engelshoven over de RUG. De situatie had voorkomen kunnen worden als de RUG strengere regels zou hanteren en „consequent en minder terughoudend” over nevenwerkzaamheden zou spreken.

Omdat Kochenov zijn inkomsten niet meldde aan de universiteit, „kon de RUG niet oordelen over de vraag of die inkomsten rechtmatig of onrechtmatig waren”. Bovendien had hij zich bewust moeten zijn van de „politiek gevoelige context” waarin zich dit afspeelde.

Het is goed dat de RUG een waarschuwing heeft gegeven aan Kochenov, vindt de inspectie. Maar zowel de inspectie als de minister zouden het beter vinden als de bedragen die Kochenov heeft verdiend, worden teruggevorderd. De vraag is alleen of dit juridisch mogelijk is.

CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, die in Europa een rapport schrijft over de paspoortenhandel, vindt het „goed dat er goed onderzoek is gedaan”. Hij is blij dat er „maatregelen komen en dat de RUG de zaak op orde brengt.”