Kuypers woorden blijven actueel. Juist nu het Waterschap Vallei en Veluwe te kennen geeft zo’n 9 miljoen kubieke meter vervuild industriewater uit de Edese bodem te willen oppompen om dat via een 8 kilometer lange pijpleiding in de Rijn te lozen. Doet men niets, dan komt de vuiligheid terecht in het Binnenveld, een beschermd Natura 2000-gebied. Sanering ter plekke kost echter nog meer. Overheid en milieugroepen staan lijnrecht tegenover elkaar. Hoe kom je af van de stinkende nalatenschap van werkverschaffer Enka? Van decennialange vuilwaterlozing in de Veluwse bodem?

Enka kocht in het verleden zijn verantwoordelijkheden al af en daarmee zijn aansprakelijkheid, zoals ook andere grootindustriëlen deden. Brandende vraag voor nu: zit er gif in dat afvalwater? Hoeveel en van welke aard? En loos je dat straffeloos ongezuiverd in de rivier? Vorig jaar moesten enkele waterleidingbedrijven de inname van rivierwater tijdelijk stoppen vanwege hoge concentraties van het gif Prosulfocarb, dat in de aardappelteelt wordt gebruikt, en het antischimmelmiddel Mancozeb.

Ook de landbouw heeft dus geen schone handen. Natuurmonumenten en Het Drentse Landschap sloegen vorige week alarm vanwege een cocktail aan gif in de bodem, zelfs in omvangrijke natuurgebieden. Er ligt een deken van chemicaliën over Drenthe, lieten beide instanties weten. Vreemd dat het aantal insecten, planten- en vogelsoorten in snel tempo afneemt?

Wij zitten opgescheept met een kwalijke erfenis van anderhalve eeuw industriële ontwikkeling. En onze landbouw, die hoog in de Europese top staat als het over productie en kwaliteit gaat, scoort ook qua gebruik van bestrijdingsmiddelen per hectare het hoogst: bijna 9 kilo per jaar! Maar vlak ook de gifliefde van particulieren niet uit!

Vermoedelijk zou Kuyper vinden dat we er al met al wel een zwijnenstal van maakten, ten koste van gezondheid en “menschenwaarde”.