Met het ontmantelen van het politieapparaat wil het gemeentebestuur het racisme onder de agenten uitroeien. Volgens raadsvoorzitter Lisa Bender zijn eerdere pogingen om de politie langs geleidelijk weg te hervormen volledig mislukt.

De stap komt op het moment dat er in de VS en in veel andere landen protesten zijn tegen politiegeweld en racisme naar aanleiding van de dood van George Floyd. De zwarte Amerikaan stierf twee weken geleden nadat een politieagent in Minneapolis bijna negen minuten lang zijn knie op de nek van Floyd drukte.

Plannen

Ook de Amerikaanse president Trump komt deze week met hervormingsplannen, al is nog niet bekend wat die inhouden.

De Democraten in het Huis van Afgevaardigden dienen maandag een wet in waardoor het voor agenten van de federale politie wordt verboden gebruik te maken van nekklemmen en enkele wapens. Lokale bestuurders die verantwoordelijk zijn voor het eigen politieapparaat worden aangemoedigd hetzelfde te doen. Daarnaast willen de Democraten dat er een landelijk register komt waar incidenten worden gemeld, zodat politiemensen die ontslagen zijn wegens bruut optreden niet elders in het land weer aan de slag kunnen.

Inmiddels hebben bestuurders van verschillende steden maatregelen aangekondigd. Burgemeester De Blasio van New York liet zondag weten dat er flink op het budget van de politie zal worden gekort. Het geld dat daardoor vrijkomt, wil hij beschikbaar stellen voor jeugdontwikkeling en sociale diensten voor Afrikaans-Amerikaanse gemeenschappen. Ook de burgemeester van Los Angeles wil snijden in de politie-uitgaven. Hij denkt aan een korting tussen de 100 en 150 miljoen dollar.

Voor veel critici in de VS gaan de aangekondigde hervormingen nog lang niet ver genoeg. Zij wijzen erop dat agenten die bruut zijn opgetreden nog steeds moeilijk te vervolgen zijn. Een belangrijke reden daarvoor is dat het Hooggerechtshof in 1989 uitsprak dat gebruik van geweld door de politie wettig is als dat „naar het oordeel van een redelijke agent ter plaatse, redelijk is gezien de omstandigheden.”

Vakbonden

Een tweede factor die de aanpak van politiegeweld bemoeilijkt, is de macht van de vakbonden. Zij sluiten vaak met individuele stadsbesturen cao’s af waarin bepalingen staan die het vervolgen van een agent bemoeilijken. Zo behoeven agenten in sommige steden pas 48 uur na een incident een verklaring af te leggen. Ze hebben daarmee voldoende tijd om vooraf met juristen en collega’s te overleggen.

Volgens Cal Jillson, politicoloog aan de Southern Methodist University in Dallas, is de kritiek op de politie „begrijpelijk en terecht. Er is racisme onder hen, er wordt gebruik gemaakt van bruut geweld.” Maar er is volgens Jillson ook een andere kant. „Veel politiemensen staan onder enorme druk en lopen –vooral ’s avonds– geregeld echt gevaar.”