Op maandag 9 maart incasseert de AEX in Amsterdam een verlies van nagenoeg 8 procent. In New York wordt kort na aanvang de handel zelfs een kwartier stilgelegd omdat het te snel omlaag gaat, een automatische adempauze om paniekverkopen te voorkomen. De Dow-Jones beleeft de slechtste dag sinds 2008. Later in die week krijgt de AEX een nog hardere dreun. Op donderdag duikt de index met bijna 11 procent naar beneden.

Dieptepunt

Wie vandaag de dag naar de standen kijkt, concludeert dat er een forse correctie heeft plaatsgevonden, maar dat we het dieptepunt reeds lang zijn gepasseerd. We verkeren zeker niet in een situatie van almaar afbrokkelende koersen, in een bearmarket, zoals dat in het vakjargon heet.

Douwe Egberts, de op één na grootste koffiebrander ter wereld, maakte vorige week zijn rentree op het Damrak. De succesvolle beursgang van moederbedrijf JDE Peet’s, ook bekend van de thee- en koffiemerken Pickwick, Senseo en L’OR, illustreerde de positieve stemming in de markt.

De AEX schommelde vrijdag rond de 570 punten. Het vorige jaar eindigde op 604. Dat betekent in 2020 tot dusver per saldo een daling van ruim 5 procent. De bodem lag op 404, een duikeling ten opzichte van ultimo 2019 van maar liefst 33 procent.

Op Wall Street staat de Nasdaq, de graadmeter van aandelen van technologieconcerns, zelfs al op dikke winst. Die is geklommen tot zo’n 10 procent boven het niveau van 31 december en laat nieuwe records aantekenen. De breed samengestelde S&P, die inzicht geeft in de koersen van 500 bedrijven, heeft de schade vrijwel weggewerkt. Kortom: steeds hoger, is weer het credo

Opmerkelijk

Deze ontwikkelingen mogen we opmerkelijk noemen. We zitten immers in een economische crisis die waarschijnlijk erger uitpakt dan die van 2009. Groei is overal omgeslagen in krimp. Naar verwachting rapporteren de statistici over het tweede kwartaal, de maanden waarin de beperkende maatregelen zwaar aantikken, een dramatische terugval van de bedrijvigheid. Ondernemingen zullen over die periode eveneens slechte cijfers naar buiten brengen. Omzetten vallen weg, winsten kelderen, faillissementen liggen in het verschiet. De Europese Centrale Bank (ECB) voorspelde donderdag voor de eurzone een daling van het bruto binnenlands product (bbp) dit jaar van 8,7 procent.

Waarom dan toch al dat optimisme onder beleggers? Zij tonen in ieder geval vertrouwen in het optreden van overheden en centrale banken. Die reageerden voortvarend op de aanstormende malaise. In Nederland spande het kabinet in een vroeg stadium een vangnet onder het bedrijfsleven. Maar uiteraard komt er aan die steunmaatregelen een keer een eind.

De centrale banken hebben hun programma’s voor het opkopen van obligaties nieuw leven ingeblazen of sterk uitgebreid. Zo kondigde de ECB donderdag 600 miljard euro extra aan, bovenop de eerder toegezegde 750 miljard. Duizelingwekkende bedragen. Het zorgt voor een overloed aan kapitaal en een aanhoudend extreem lage rente. Dit laatste maakt beleggen in aandelen aantrekkelijk. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft er vaker op gewezen dat het ongekend ruime monetaire beleid bijdraagt tot stijgende waarden van risicodragend papier, dat het in die sfeer bubbels veroorzaakt.

Marktpartijen lijken elk lichtpuntje aan te grijpen om de koersen op te stuwen. Zo zorgde een hoopvol bericht van het Amerikaanse biotechbedrijf Moderna over een mogelijk vaccin, vorige maand voor zomaar binnen een dag enkele procenten hogere indices op de beurzen.

Duur

Online brokers als Binck Bank en DeGiro maken melding van een flinke toeloop van particuliere beleggers. Nu geld parkeren bij de bank niets meer oplevert, zijn mensen bereid meer risico te aanvaarden, in een poging toch rendement te behalen op hun vermogen. En als dan de markten even heftig inzakken, is dat misschien een goed instapmoment. Waarbij gezien de gang van zaken in de voorbije weken dus de kanttekening past dat de koersen ondertussen weer ongeveer in de buurt van het peil van voor de uitbraak van Covid-19 verblijven.

De koers-winstverhouding geldt als een belangrijke maatstaf voor de vraag of de prijzen van aandelen hoog of laag zijn. Toen de koersen klappen opliepen, daalde die ratio uiteraard. Maar nu het omgekeerde gebeurt en tegelijk de winstvooruitzichten verslechteren, is bij veel van de beursgenoteerde bedrijven dat verhoudingsgetal teruggekeerd naar de historisch hoge niveaus van begin dit jaar. Het Centraal Planbureau (CPB) wees er deze week nog op in de jaarrapportage over de financiële markten. Het betekent dat de aandelen duur zijn. En dat maakt ze kwetsbaar voor nieuwe correcties.