Theologenblog: De bemoediging van Pinksteren

Eerlijk gezegd heb ik die bemoediging wel nodig. Als ik probeer om me een voorstelling te maken van het komende decennium, word ik niet heel vrolijk. Over de toekomst van mijn kinderen maak ik me zorgen. Er komen immers grote uitdagingen op ons af, terwijl tegelijk duidelijk is hoezeer wij in de problemen van onze tijd aanlopen tegen een morele crisis.

We leven in een wereld waarin reeds bestaande tegenstellingen nog verder worden uitvergroot. Schokkende beelden gaan uit de VS de wereld over, van de dood van George Floyd, politiegeweld, plunderingen, een president die zich met een Bijbel laat fotograferen voor een kerk nadat hij eerst de straat heeft laten schoonvegen met traangas. Sommigen vrezen een burgeroorlog. Op sociale media verscherpen zich de tegenstellingen rond huidskleur en racisme.

De verschillen tussen arm en rijk zijn de afgelopen (neoliberale) decennia wereldwijd groter geworden. De winnaars leiden in onze geglobaliseerde wereld een mooi leven. Om te weten hoe harteloos dat mensen kan maken, hoef je maar te kijken naar de omgang van onze Nederlandse regering met weeskinderen in Griekse vluchtelingenkampen.

De verliezers daarentegen worden het hardst worden getroffen door het coronavirus en door de klimaatcrisis. Afbraak van solidariteit en verbondenheid leidt tot onvrede, tot de bom een keer barst.

Onze wereld is instabiel. We wisten al van een ecologische crisis, oneerlijke verhoudingen en raciale spanningen; het coronavirus en de onrust in de VS confronteren ons opnieuw met de kwetsbaarheden en tekorten van ons systeem. Oplossingen zijn niet zomaar voorhanden: een economisch systeem en een manier van leven verander je niet op stel en sprong. En hoe veranderbaar zijn mensen die beheerst worden door hebzucht en eigenbelang? Hoe worden bevolkingsgroepen met elkaar verzoend als jarenlange raciale spanningen hebben geleid tot haat en wantrouwen?

Veranderingen komen vaak schoksgewijs, door tijden van crisis heen: pandemieën, honger, volksverhuizingen, oorlog. Het zijn de weeën van Gods toekomst. Ik verwacht dat mijn kinderen meer tijden van echte crisis mee zullen maken dan ik in mijn leven.

Daarom vind ik Pinksteren zo’n bemoedigend feest. De Heilige Geest komt in harten van Jezus’ volgelingen wonen. Nota bene: we geloven dat Gods Geest in ons aanwezig is. We geloven in een Geest van kracht die mensen sterk maakt, wat we in tijden van crisis zo nodig hebben om vol te houden en te zoeken naar Gods koninkrijk en zijn gerechtigheid. De Geest is een Geest van liefde, die de zijnen de ogen opent voor hun naaste en voor Gods wereld, hen vredestichters maakt die verhoudingen versterken en herstellen. Hij is de Geest van bezonnenheid, die niet wil dat zijn leerlingen hun kop in het zand steken, zichzelf overschreeuwen, dwaze dingen gaan doen en erop los gaan slaan. Het geeft vertrouwen voor de toekomst dat de beweging van de Geest wereldwijd is, met overal mensen die door deze Geest veranderd en geleid worden.

De nabije toekomst is onzeker. Wat is het bemoedigend te geloven dat de toekomst niet van ons afhangt, maar van de Geest die bij ons komt vanuit een grotere toekomst: Gods koninkrijk. In dat koninkrijk is alles doortrokken van Gods heerlijke aanwezigheid en daarom heersen er vrede en recht. De Geest van Pinksteren is onze garantie dat die toekomst komt en dat alles nieuw zal worden, ook als we door een crisis, door weeën van de eindtijd heen gaan. Als die Geest in je woont, is de toekomst niet meer onzeker. Ook dat is wel zo bemoedigend.

Hans Burger is universitair hoofddocent systematische theologie aan de Theologische Universiteit Kampen. Hij schrijft dit blog als lid van de gezamenlijke onderzoeksgroep BEST (Biblical Exegesis and Systematic Theology) van de Theologische Universiteiten in Apeldoorn en Kampen.

Theologenblog: De bemoediging van Pinksteren

Opinie

RD.nl in uw mailbox?