De onvrede is groot bij de Nederlandse Vrije Agrarische Federatie (NVAF). Deze actiegroep van ondernemers presenteerde donderdag een manifest dat een grote aanklacht is tegen de productschappen. Zij willen af van de fikse verplichte heffingen en eisen een inperking van de activiteiten van de schappen zoals collectieve reclamecampagnes („Neem vaker een bloemetje mee").

Het agrarisch bedrijfsleven kan volgens de NVAF buiten de „dure, bureaucratische, logge en ondemocratische" organisatie van bij voorbeeld het Productschap Tuinbouw. De telers zien ook een grotere rol weggelegd voor LTO Nederland tegen de versplintering binnen de bedrijfstak. „Alle agrariërs onder één LTO–dak."

De productschappen moeten zich beperken tot taken die de overheid of het bedrijfsleven niet kunnen uitvoeren. De heffing zou omlaag moeten tot maximaal 0,1 procent van de omzet. Momenteel zijn tuinders 3,2 procent van hun omzet kwijt aan het Productschap Tuinbouw.

De NAVF zit het hoog dat er van de heffingen „collectivistische bulkreclame" voor onder meer bloemen en kip (’Eet meer kip’) wordt betaald. Van die publiciteit profiteren buitenlandse producten, zoals die van Braziliaanse kip en Keniaanse roos, mee. Bij het door de schappen gefinancierde onderzoek geldt dat net zo. Buitenlandse bedrijven „concurreren ons gratis kapot met door ons betaalde ontwikkelde kennis waarvoor nooit patent is aangevraagd".

De NFAV beroept zich op een groeiende aanhang. Woordvoerder Slagter zei donderdag dat zij via de fax al tienduizend steunbetuigingen heeft ontvangen. De onvrede is breed. Ook vissers en vleesbedrijven hebben zich gemeld. Slagter zei te hopen dat het manifest, dat half oktober aan de Tweede Kamer en het kabinet wordt overhandigd, massaal wordt onderschreven.