BRUSSEL (ANP) – De Europese Commissie wil de tien jaar oude EU–regels voor arbeidstijden wijzigen. Daardoor kunnen werknemers tijdens het hoogseizoen maanden achtereen zeer lange werkweken maken, en dat veel later compenseren. De maximale werkweek blijft 48 uur. Momenteel is tijdelijk langer werken mogelijk, als de werkweek maar niet meer dan 48 uur is gemiddeld over vier maanden. In het Commissie–voorstel van woensdag kan het gemiddelde straks berekend worden over een jaar. Daardoor kan een werknemer een heel seizoen langere weken draaien. Het voorstel is in zo’n vorm gegoten dat het uiteindelijk de EU–landen zelf zijn die besluiten of ze van deze versoepeling gebruikmaken. Als ze dat doen, zijn ze verplicht eerst met de sociale partners te overleggen. De commissie stelt verder voor, zoals eerder uitgelekt, om een vonnis van het Europees Hof over wachtdiensten terug te draaien. Het hof oordeelde vorig jaar dat artsen, brandweerlui en andere werknemers die ’s nachts wachtdiensten moeten draaien en daarbij op hun post moeten blijven, volledig moeten worden doorbetaald. Zelfs als ze de hele nacht hebben geslapen in hun ’dienstbed’. In het Brusselse voorstel gelden niet–actieve wachturen niet langer als arbeidsuren. Dat spaart de lidstaten veel geld uit. Het zijn vooral de publieke sectoren waar het probleem van de wachtdiensten zich voordoet. Als al die werknemers naar de rechter zouden stappen om doorbetaling te eisen, hebben ze niet alleen recht op extra salaris, maar ook op veel meer compensatie–uren. Alleen al in de zorgsector zouden daardoor in Nederland 10.000 nieuwe mensen nodig zijn, blijkt uit een schatting van de commissie van een klein jaar geleden. Minister De Geus stelde dat het 450 miljoen euro kosten zou kosten. Zo’n 400 miljoen daarvan betreft kosten in de gezondheidszorg, aldus het ministerie van Volksgezondheid. Het gevoeligste voorstel is waarschijnlijk de ’opt–out’. De Britten hebben tien jaar geleden bedongen dat hun werknemers vrijwillig, op individuele basis, langer dan 48 uur mogen werken. Vakbonden zeggen dat daar misbruik van wordt gemaakt: werknemers worden onder druk gezet de verklaring te tekenen. Londen is echter fel tegen het schrappen van de ’opt–out’, wijzend op de goed draaiende Britse economie. De commissie, die het misbruik erkent, laat de uitzonderingsregel bestaan. Wel moet de vakbond dat bij voorkeur regelen, maar dat is zo geformuleerd, dat in Groot–Brittannië de meeste werknemers nog steeds onder een individuele regeling vallen. Om hen te beschermen wil Brussel verbieden dat een werknemer een ’vrijwillige’ verklaring tekent tegelijk met zijn arbeidscontract. De voorstellen moeten nog besproken worden door EU–ministers en door het Europees parlement. Een meerderheid van het vorige parlement riep nog op tot het volledig afschaffen van de ’opt–out’. De socialisten hopen dat ook in de nieuwe samenstelling het parlement vasthoudt aan dat standpunt. Het Europees Verbond van Vakverenigingen, waar ook de Nederlandse vakcentrales bij zijn aangesloten, reageert woedend op de nakende versoepelingen van het arbeidsrecht. Dat de voorstellen het beschermingsniveau van de werknemer beschermt zoals de commissie stelt, noemt de vakbeweging een „belediging voor elke burger en werknemer die deze noden serieus neemt”. De werkgeversclub Unice, maar ook het Nederlandse MKB vindt de voorstellen niet ver genoeg gaan. De Nederlandse organisatie voor artsen in loondienst LAD is ook boos. Directeur mr. A. van Bolderen noemt dit een ernstige teruggang. Het voorstel maakt het mogelijk om artsen bepaalde perioden 60 uur per week te laten werken. „Niemand wil dat zijn arts dat doet”, stelt hij. Bovendien heeft hij weinig vertrouwen in CAO–afspraken en mogelijkheden om op individueel niveau af te wijken. Hij vreest dat artsen in opleiding hierdoor onder druk gezet worden om langer door te werken. Bovendien houden de werkgevers zich niet aan de afspraken, stelt hij. Nu blijkt al uit een nog te publiceren rapport van de Arbeidsinspectie dat 13 procent van de ziekenhuizen zich niet aan de regels over rust houdt, 23 procent hanteert te lange werktijden en 27 procent combineert te weinig rust en te lange werktijden, stelt Van Bolder. Van 36 procent constateert de inspectie dat de registratie niet deugt. „Daar kan dus niet eens gecontroleerd worden of ze te lang werken.” De wet treft naar schatting 4000 tot 5000 ziekenhuisartsen. Voor specialisten, huisartsen en bedrijfsartsen zijn andere regels van kracht.