”De maagdenkooi”
Auteur: Ayaan Hirsi Ali
Uitgeverij: Augustus, Amsterdam, 2004
ISBN 90 457 0212 6
Pagina’s: 79
Prijs: € 9,95. In haar nieuwe boek ”De maagdenkooi” komt VVD-kamerlid Hirsi Ali bij de kern van haar kritiek op de islam en de Arabische cultuur: de onmenselijke seksuele moraal. Die maakt van de islamitische samenleving volgens haar onvermijdelijk tot een „pathologische gemeenschap.”

Hirsi Ali blijft een wat ongrijpbare figuur. Haar godsdienstkritiek heeft aan de ene kant iets rebellerends, kan onbesuisd zijn, en soms zelfs onsmakelijk. Dat laatste was het geval bij de film die ze onlangs maakte met cineast Theo van Gogh. Het ontblote en verminkte vrouwenlichaam dat daarin te zien was, compleet beschilderd met Koranteksten, was duidelijk bedoeld als provocatie.

Op andere momenten wekt het uit Somalië afkomstige kamerlid de indruk een oprecht sociaal bewogen vrouw te zijn. Op die manier treedt ze naar voren in haar nieuwe boek ”De maagdenkooi”, die volgt op haar eerder (in 2000) verschenen werk ”De zoontjesfabriek”. Het boek begint met de vraag waarom de islamitische wereld zo achterloopt in ontwikkeling ten opzichte van vrijwel alle andere culturen.

Veel islamieten zijn nog altijd geneigd de oorzaak te zoeken bij anderen: bij Amerikanen of bij Joden. Rapporteurs van de Verenigde Naties hebben daarentegen de vinger gelegd bij het interne gebrek aan vrijheid, aan kennis en aan rechten voor de vrouw. Te weinig aandacht krijgt volgens Hirsi Ali echter de seksuele moraal van de Arabische cultuur. Die ontregelt veel wat tot vooruitgang zou kunnen leiden.

Hierbij heeft Hirsi Ali het niet per se over de moraal van de Koran. Het gaat haar om de „obsessie met het maagdenvlies” die al uit tribale samenlevingen van voor de Koran dateert. Ieder islamitisch meisje streeft er desperaat naar haar maagdenvlies intact te hebben, zodat ze de controle in de huwelijksnacht goed zal doorstaan. Lukt dat niet, dan stort ze haar hele familie in een diepe schande.

De maatschappelijke effecten zijn desastreus, aldus Hirsi Ali. Bescherming van de maagdelijkheid leidt tot huisarrest van meisjes. Angst voor vreemdgaan leidt tot vrouwenonderdrukking. Vrouwen en meisjes leren via leugens te overleven; soms zelfs door het herstellen van doorgeprikt maagdenvlies en/of abortus. Dat liegen heeft weer een „funeste invloed op de kinderen die door deze vrouwen worden opgevoed.”

Dubbele kooi
Zo schetst Hirsi Ali een troosteloos beeld, wat ze aanvult met enkele zeer aangrijpende verhalen uit haar eigen praktijk als tolk voor asielzoekers uit Somalië. Daaruit wordt ook duidelijk hoezeer de islamitische seksuele moraal uitsluitend op de schouders van vrouwen rust, terwijl mannen door een complex aan factoren doorgaans hun gang kunnen gaan.

Hirsi Ali omschrijft het als een „dubbele kooi”: in de binnenste zitten de vrouwen en meisjes opgesloten, maar over deze vrouwenkooi staat een grotere kooi waarin de hele islamitische cultuur vastzit.

In dit boeiende boek trekt ze haar kritiek overigens wel een paar keer te ver door. Bijvoorbeeld als ze beweert dat een moraal die seks wil bewaren voor het huwelijk per definitie onhaalbaar is. Vervalt zij daarmee niet in de door haarzelf bestreden islamitische gedachte dat een man (of vrouw) zich nu eenmaal niet kan beheersen?