EU en VK alleen eens over verdeeldheid
Vrijwel het enige waar Brussel en Londen het wél over eens zijn, is dat de brexitonderhandelingen tot nu toe zeer teleurstellend verlopen.
Dat de derde en een-na-laatste ronde van handelsonderhandelingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk vrijdag eindigde in een teleurstelling, staat als een paal boven water. De Britse hoofdonderhandelaar David Frost sprak van „heel weinig vooruitgang.” Zijn collega Michel Barnier, onderhandelaar namens de EU, zei „niet optimistisch” en teleurgesteld te zijn.
Hoewel Frost en Barnier het erover eens zijn dat de handelsbesprekingen op zijn zachts gezegd niet vlot verlopen, verschillen ze van mening waardoor en door wie dat precies komt. Na een week van digitale gesprekken tussen de voormalige EU-lidstaat en Brussel, kwam Frost vrijdag als eerste met een persverklaring. Hij wees met een beschuldigende vinger naar de EU: „We hebben dringend behoefte aan een verandering van de Europese aanpak.”
Niet veel later kwam zijn collega Barnier in Brussel het podium op om een persconferentie te geven. Hij was er snel bij om de woorden van de Brit te weerleggen. Het is juist de houding van de Britten waardoor de onderhandelingen tot nu toe mislukken, zei de Fransman. Barnier stelde onder meer dat het Verenigd Koninkrijk „realistischer moet zijn” en zijn onderhandelingsstrategie moet veranderen.
Waar gaat het precies mis tussen de twee partijen? Het grootste struikelblok is het ”level playing field” – een gelijk en eerlijk speelveld. Hiermee wordt aangeduid dat Londen formeel bepaalde Europese wetten en normen moet erkennen in ruil voor toegang tot de Europese markt. De regering van premier Johnson blijft dit weigeren, met de argumenten dat het land zo alsnog niet soeverein is en dat de EU dit ook niet eist in handelsdeals met andere landen.
Frost zei niet te begrijpen dat „de EU vasthoudt aan een ideologische benadering, die het moeilijker maakt om tot een wederzijds voordelige overeenkomst te komen.” Barnier kaatste de bal meteen terug. Aan de overkant van het Kanaal zou er volgens hem een misverstand bestaan over wat het betekent om de interne markt en douane-unie te verlaten.
Toekomst
De rondes van handelsbesprekingen zijn echter niet helemaal voor niets geweest. Zo zouden Brussel en Londen iets dichter bij elkaar zijn gekomen op het gebied van transport, handel in goederen en EU-programma’s waaraan de Britten in de toekomst kunnen deelnemen.
Ook rond visserij waren er „nuttige discussies”, meende Frost. Maar, vulde Barnier later terughoudend aan, „onze standpunten blijven sterk uiteenlopen.” Beide onderhandelaars achten het nog mogelijk dat er een handelsdeal kan worden gesloten, al begint de klok nu echt te tikken. In de eerste week van juni is er nog een laatste ronde gesprekken. Die week moet er definitief een beslissing vallen: een handelsdeal overeenkomen, de brexit uitstellen of voor een no-deal-brexit kiezen.
Hoewel de uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de EU al op 31 januari plaatsvond, veranderde er vrijwel niets. Dat kwam omdat er eerst een overgangsperiode van elf maanden inging. In deze periode, die op 31 december tot een einde komt, blijft het land onderdeel uitmaken van de Europese interne markt en douane-unie. De ‘echte’ brexit moet nog komen wanneer de Britten op 1 januari 2021 toegang tot de Europese markt verliezen en personen en goederen niet meer vrij naar de EU kunnen reizen. Alleen een handelsdeal zou dat gedeeltelijk of geheel kunnen voorkomen.
