„Onze voedselproductie mag niet afhankelijk worden van een handvol bedrijven”, stelt beleidsambassadeur Bram de Jonge van Oxfam Novib. „Door klimaatverandering hebben we gewassen nodig die beter bestand zijn tegen droogte of overstromingen. Om die te kunnen ontwikkelen moet iedereen de beschikking hebben over alle bestaande rassen.”

Als conventioneel gekweekte planten en dieren worden gepatenteerd als ‘uitvindingen’ mogen die niet worden gebruikt voor verdere zogeheten veredeling zonder toestemming van de patenthouder. Hierover bestaat al jaren discussie. Het Europees Octrooi Verdrag uit 1973 stelt dat ‘essentieel biologische processen’ zoals kruising niet mogen worden gepatenteerd, maar in 2015 besloot de EOB wel patenten te verlenen op de planten en dieren die daaruit voortkomen.

Het nieuwe besluit gaat met terugwerkende kracht in vanaf 1 juli 2017 en kan daarom gevolgen hebben voor al verstrekte patenten. Volgens Oxfam Novib waren er al ruim 1600 patenten aangevraagd op plant- en diereigenschappen die gewoon in de natuur voorkomen, waarvan er zo’n 220 zijn toegekend.

Maar De Jonge wijst erop dat het besluit van de EOB nog altijd geen antwoord geeft op wat er precies wordt verstaan onder essentieel biologische processen. „Zolang een duidelijke definitie daarvan ontbreekt, kunnen bedrijven met minieme inspanning een technisch sausje toevoegen aan het proces van kruising en selectie, waardoor planten en dieren toch weer gepatenteerd kunnen worden als uitvindingen.”