Oorlogen brengen helden voort. De helden van de coronaoorlog zijn de verpleegkundigen en artsen aan het front van de intensive care. Helden worden terecht bewonderd. Zij zijn sterk en moedig. Maar geldt dat voor álle helden aan het ziekbed?

„Als ik na een dag of een nacht intensive care moe thuiskom, ben ik zo somber. Ik ben dan zo bang dat ik het niet volhoud. Eigenlijk is het een krankzinnige wereld waarin je werkt…”

„Onze dochter werkt in een verpleeghuis. Daar sterven op het ogenblik zoveel mensen. Ze is altijd al erg gevoelig geweest, maar ze doet haar werk zo graag. Maar nu wordt het haar te veel. Ze is weer thuis. Ze is erg depressief.”

„Mijn vriend werkt in een ziekenhuis. Hij kreeg zelf ook corona. Daar raakte hij zo van in paniek. „Heb ik zelf misschien ook patiënten aangestoken?” Dat zei hij iedere keer weer. Hij kon het niet verwerken. Gisteren is het verschrikkelijke gebeurd. Hij heeft geprobeerd een einde aan zijn leven te maken. Dat kon toch niemand aan zien komen? Ik ben er helemaal kapot van.”

Luisterend oor

Werkers in de zorg zijn sterk, maar vergeet niet dat zij onder grote stress werken. Dat niet iedere verpleegkundige of arts dezelfde draagkracht heeft. Dat onder de druk van het dagelijkse werk persoonlijke problemen gemakkelijk kunnen opspelen: angst voor de toekomst, depressiviteit, huwelijksproblemen, vragen over de leiding van God in hun leven.

Wat dat betreft is het belangrijk door hun heldenstatus heen te kijken. Blijf hen zien als mensen die net als jij in hun persoonlijk leven kwetsbaar kunnen zijn. Wat betekent dat nu voor de manier waarop je met hen omgaat?

In de eerste plaats als mensen die jouw zorg en aandacht extra nodig hebben. Jouw hartelijke belangstelling voor hun werk en hun persoonlijk leven. Doe dat steeds in het besef dat zij het zwaar hebben en dat mensen onder spanning gemakkelijk uit hun evenwicht raken. Dat er zomaar psychische problemen kunnen ontstaan die het werk nog eens onder extra druk zetten. Ben jij dan beschikbaar? Ben jij dan een helpende hand en een luisterend oor?

Als jij inderdaad bereid bent zo met werkers in de zorg om te gaan, dan kunnen een paar eenvoudige richtlijnen behulpzaam zijn.

Gebed heeft kracht

• Bid allereerst voor hem of haar, voorafgaand aan het contact. Wie niet voor een ander bidt, kan ook niet goed helpen. Bid of je het mag aanvoelen als er problemen zijn. Dat je echt mag meeleven.

• Wees trouw in je aandacht en je zorg voor de ander. Spreek af dat je op vaste tijden even contact opneemt. Zo word jij een reddingsboei in een verwarrende tijd.

• Luister rustig en geduldig naar wat hij of zij te vertellen heeft. Vraag door op dingen die blijkbaar belangrijk zijn.

• Vermoed je iets, noem het probleem dan bij de naam. „Kun je je ontspannen, of neem je je werk mee naar huis? Krijg je voldoende slaap, of lig je vaak wakker? Pieker je weleens? Ben je soms bang voor alles wat er om je heen gebeurt? Voel je je af en toe eenzaam op je werk of thuis? Je praat zo negatief over jezelf, ben je somber? Denk je, nu je zo intensief in aanraking komt met het sterven van mensen, ook weleens aan het einde van je eigen leven?” Allemaal vragen die je op het spoor kunnen zetten van angst, isolement, depressiviteit of zelfs suïcidaliteit.

• Zijn er problemen die al of niet kunnen samenhangen met het werk, probeer dan niet zomaar een oplossing aan te reiken. Met directe adviezen in moeilijke situaties sla je vaak de plank mis. Luister en zoek samen naar een uitweg. Daarbij kan het verstandig zijn om iemand de weg naar de professionele hulpverlening te wijzen. Die zal, als het goed is, ook beschikbaar zijn in het ziekenhuis waar hij of zij werkt. Maar jij kunt daar de aanzet voor geven.

• Probeer in te schatten of er ook geestelijke vragen zijn. Probeer daarover dan met je hart en je verstand van gedachten te wisselen. Schroom niet om voor de telefoon voor hem of haar te bidden. Dat zal in het begin wat onwennig zijn, maar zet je daar overheen. We leven immers in bijzondere tijden. Geloof dat het gebed kracht heeft.

De auteur is lid van de christelijke gereformeerde kerk van Siegerswoude-De Wilp.