Minister van Financiën Wopke Hoekstra spreekt van het grootste begrotingstekort buiten oorlogstijd. „Dit is enorm”, zegt de bewindsman. „De hele samenleving en het gros van de economie staan natuurlijk op slot, staan stil. Dat zie je in de cijfers terug.” Vorig jaar was er nog sprake van een fors begrotingsoverschot.

Hoekstra rekent daarnaast op een staatsschuld van 65,2 procent van het bbp, hoewel het kabinet benadrukt dat het om een „grove schatting” gaat, gebaseerd op eerste berekeningen. „Het kabinet verwacht een flinke economische krimp, kan rekenen op fors lagere belastinginkomsten en is daarnaast veel geld kwijt aan steunmaatregelen”, vat de bewindsman samen.

Het economisch steunpakket dat het kabinet al heeft aangekondigd kost het kabinet ongeveer 20 miljard euro. Daarmee kunnen bedrijven die hun omzet zien dalen loonkosten vergoed krijgen. Die regeling hebben al 109.000 bedrijven aangevraagd, meldt het UWV vrijdag. Daarnaast is er een ‘corona-gift’ van 4000 euro voor middelgrote en kleine bedrijven met hoge vaste lasten in de zwaarst getroffen sectoren. Zelfstandigen die opdrachten zien verdwijnen kunnen ook inkomensondersteuning aanvragen.

Maar „de grootste impact op de financiën” wordt veroorzaakt door de 35 tot 45 miljard euro die het kabinet minder aan belastingen en premies ontvangt. Het grootste deel daarvan gaat om uitstel, maar als veel bedrijven failliet gaan is het „niet volledig te verwachten” dat de belastingen alsnog naar de schatkist gaan.

Aan de bezuinigingen die nodig zijn om de overheidsfinanciën weer enigszins op orde te brengen, wil Hoekstra nu nog even niet denken. „Maar de getallen zijn zo fors, dat je in de zomer, als we door deze eerste fase heen zijn, zal moeten kijken: wat is nu verstandig.”

Een aantal zaken van de voorjaarsnota was al uitgelekt zoals de extra investering van 5,1 miljard de komende tien jaar voor de aanpak van de stikstofproblematiek. Verder gaat er een half miljard naar Onderwijs omdat er meer leerlingen en studenten zijn dan verwacht. Ook een tekort bij VWS van 550 miljoen door toenemende vraag naar langdurige zorg wordt weggewerkt. Gemeenten krijgen dit en volgend jaar in totaal nog 200 miljoen voor de opvang van dak- en thuislozen.