De druk op het kabinet om te verruimen nam de afgelopen dagen fors toe. De directeur van Alzheimer Nederland, Wilmink, wil mondjesmaat bezoek toestaan in verpleeghuizen. Werkgeversorganisatie VNO-NCW zou na de meivakantie weer graag „gas geven.” De economische vooruitzichten verslechteren met de week. Koninklijke Horeca Nederland denkt dat twee derde van de restaurants en de cafés failliet gaan en de detailhandel vreest 80 procent omzetverlies.

De bereidheid onder de bevolking om draconische maatregelen te accepteren, zoals tijdens de afkondiging van de ”intelligente lockdown” half maart, brokkelt kennelijk af. Op wegen en in winkelcentra neemt de drukte toe.

Maar er klinken ook tegengeluiden. Een versoepeling voor het bezoek komt „veel te vroeg”, stelt specialist ouderengeneeskunde Versluis. Ouders en leerkrachten zijn verdeeld over de vraag of de scholen weer open kunnen.

Sterftecijfers, ziekenhuisopnames en de bezetting van de intensive cares vlakken licht af, maar de grote vraag is of dat zo blijft als de maatregelen worden versoepeld. De uitwerking van nieuwe regels is pas na twee weken zichtbaar.

Het Outbreak Management Team (OMT), de groep wetenschappers waar het kabinet op steunt, formuleerde eerder deze maand vijf voorwaarden waaraan voldaan moet zijn voordat er sprake kan zijn van versoepeling. Premier Rutte nam die over. Zo moet het aantal besmettingen op een laag niveau liggen, mogen de intensive cares niet langer overbelast zijn, dient er voldoende testcapaciteit zijn, zullen er apps moeten zijn om mensen te waarschuwen tegen besmette medemensen en moeten de effecten van de versoepeling gevolgd kunnen worden. Aan deze voorwaarden is nog lang niet voldaan. Daarom kan de boodschap van Rutte niet anders zijn dan dat we nog enige tijd te maken krijgen met beperkende maatregelen. De premier zal wel een datum bekendmaken waarop het kabinet een nieuwe afweging maakt.

Toch is ook het kabinet niet ongevoelig voor de publieke opinie. Dat bleek enkele weken geleden toen de regering, tegen de adviezen van de experts in, besloot de scholen te sluiten. Het is ook niet voor niets dat enkele dagen geleden voor het eerst directeur Putters van het Sociaal en Cultureel Planbureau aanwezig was tijdens een overleg op hoog niveau. Putters weet wat er leeft onder de bevolking.

Maandag lekte uit dat het OMT aan het kabinet adviseerde basisschoolkinderen in kleine groepjes en verspreid over de dag weer naar school te laten gaan. Ook verpleeghuizen zouden mondjesmaat weer bezoek mogen toelaten. De horeca zouden voorlopig dicht blijven en een verbod op vergunningsplichtige evenementen blijft tot het najaar. Musea zouden ook weer kleine groepen bezoekers mogen toelaten.

Vaststaat dat het kabinet aan de voorzichtige kant gaat zitten. Rutte liet de afgelopen weken al regelmatig doorschemeren dat er op dit moment geen ruimte is om de teugels te laten vieren. De premier heeft ondertussen geleerd wat verwachtingsmanagement is.

Als het kabinet een verkeerde inschatting maakt en er door verruiming van regels bijvoorbeeld weer meer mensen overlijden of het zorgsysteem overbelast raakt, volgt een harde afstraffing door de Tweede Kamer en door de publieke opinie. Gemiddeld genomen mijdt het kabinet daarom graag zo veel mogelijk risico’s.