Nu de scholen nog geruime tijd dicht blijven, komt er nog meer op gezinnen af. Zeker waar het toch al niet vanzelf gaat, door kwetsbare kinderen en jongeren waar ouders de handen vol aan hebben.

Zo kan het toegaan in een gezin: kinderen tegelijktijdig instructie geven, computerprogramma’s uitzoeken bij de verschillende vakken, zoonlief begeleiden omdat hij een driftbui krijgt en weigert zijn schoolwerk te gaan doen, twee pubers uit elkaar halen die elkaar bijna dagelijks dwarszitten, de schaarse laptops eerlijk verdelen… Ondertussen gaat het huishouden door en vraagt een peuter op de achtergrond dwingend de aandacht. Hoe ga ik dat allemaal doen, en een fijne sfeer in stand houden? Gevoelens van falen, stress, paniek of vermoeidheid kunnen ouders dan parten spelen.

Ouders doen er goed aan contact op te nemen met school, als het hun allemaal even te veel wordt. De leerkrachten zijn beschikbaar en een gedeelde emotie is een afzwakkende emotie. Deze worsteling is herkenbaar voor heel veel andere ouders.

Het is ook mogelijk contact op te nemen met het Centrum voor Jeugd en gezin (CJG) in de eigen gemeente. Dat zal samen met de ouders en de school zoeken naar passende begeleiding.

School

Ook scholen kunnen actie ondernemen. Niet alleen door materialen voor onderwijs op afstand te geven, maar vooral door regelmatig een vraag te stellen: „Lukt het u als ouder om dit samen met uw kinderen te doen?” „Zijn er knelpunten waar we iets in kunnen betekenen?” Dit kan telefonisch of in een persoonlijke mail. Het verlaagt voor ouders de drempel om de knelpunten daadwerkelijk aan te geven.

Probeer als leerkrachten ook de kinderen regelmatig telefonisch te spreken. Zo kan de leerkracht van hen zelf horen hoe het met hen gaat. Zeker de kinderen over wie u zich toch al eens zorgen maakte. Neem als school elk signaal serieus, hoe klein ook. De kinderombudsvrouw, Margrite Kalverboer, heeft eind maart ook al haar zorgen geuit over de kwetsbare kinderen: „Kinderen trekken zich terug als ouders het moeilijk hebben. We denken dat veel kinderen geïsoleerd zijn, maar kunnen dat niet zien.”

De meeste ouders zullen bij problemen niet snel naar het CJG stappen of naar steunpunten die in het leven zijn geroepen om ouders te helpen. Als ze er al over nadenken, wanneer moeten ze dit doen? Na het geven van thuisonderwijs, allerlei huishoudelijk werk en overige taken, zoals de administratie, gaat de klok vaak richting de volgende dag…

Daarbij is over de drempel stappen om aan te geven dat het allemaal niet meer vanzelf gaat voor ouders bepaald niet makkelijk. Waarom lukt het anderen wel, maar ons niet?

Daarom: Zoek bij elk signaal als school contact met ouders. Luister, luister en luister nogmaals. Wees bereikbaar en zoek samen met ouders en het CJG naar mogelijke oplossingen. De landelijke overheid heeft met gemeenten afgesproken dat er begeleiding is voor alle kinderen in een kwetsbare positie. Het gaat dan om kinderen voor wie, vanwege bijzondere problematiek of een moeilijke thuissituatie, maatwerk nodig is. Het is goed om als school, in het meedenken met de ouders, hun erop te wijzen dat er vrijheid is in de keuze voor hulpverlening. Juist in deze tijd is hulp(verlening) op grond van dezelfde identiteit als die van het gezin van belang.

Kerk

Ook kerkenraden roepen we op hier alert op te zijn. Zij hebben in veel gevallen zicht op welke gezinnen het moeilijk kunnen hebben en het lastig vinden de hulpvraag te stellen. Echt luisteren naar wat ouders zeggen en mogelijk niet (durven) zeggen, is zo belangrijk. Stimuleer hen waar nodig hun zorgen te delen met de school en de burgerlijke gemeente, zodat we met elkaar doen wat in ons vermogen is om in deze moeilijke periode om onze gezinnen te staan en die zoveel mogelijk te ondersteunen.

De auteur is manager KOC Diensten, afdeling Jeugd & gezin.