Kamervoorzitter wil onderzoek naar lek
Kamervoorzitter Weisglas wil dat minister Zalm van Financiën een onderzoek laat uitvoeren naar het uitlekken van de Miljoenennota. Hij noemt het „schandelijk” dat de vertrouwelijke informatie woensdagavond door RTL Nieuws wereldkundig kon worden gemaakt.
Bij het ter perse gaan van deze krant was nog niet bekend welke stappen Zalm dan wel de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) eventueel gaat zetten om dit soort zaken in de toekomst te voorkomen.
Dat de Miljoenennota zes dagen voor officiële publicatie al in zijn geheel op straat ligt, is een unicum. Volgens Weisglas ondermijnt deze gang van zaken de Grondwet. Die schrijft voor dat een kabinet op Prinsjesdag -en dus niet eerder, aldus de kamervoorzitter- zijn plannen presenteert. Hij wil dat Zalm uitzoekt wie er heeft gelekt. Het lek kan zitten bij ministers of ambtenaren, maar ook bij de drukkerij of bij de fractievoorzitters in de Tweede Kamer, die de Miljoenennota sinds dinsdag in hun bezit hebben.
Het ministerie van Financiën probeerde het uitlekken woensdag te relativeren door te stellen dat het om „oer-, oer-, oerversie” van de Miljoenennota gaat. „Het is nog niet eens het stuk dat voor advies naar de Raad van State is gegaan”, aldus een woordvoerder van het departement. RTL-verslaggever Frits Wester is er echter van overtuigd een recente versie in handen te hebben.
Media krijgen altijd de vrijdag voorafgaand aan Prinsjesdag -dus morgen- onder strikt embargo de beschikking over de Miljoenennota en de begrotingen van de diverse ministeries. In het weekeinde bereiden kranten hun bijlages voor de derde dinsdag van september voor. De laatste jaren is er een nieuw debat ontstaan over die afspraken tussen hoofdredacteuren en de RVD. Met de onthulling door RTL laait het debat over de embargoregeling -waaraan NRC Handelsblad overigens al niet meer meedoet- weer op.
Voor hoofdredacteur P. Broertjes van de Volkskrant, tevens voorzitter van het Genootschap van Hoofdredacteuren, is er nu een einde gekomen aan de regeling. „Dit betekent dat volgend jaar de Rijksvoorlichtingsdienst de informatie niet meer voortijdig beschikbaar stelt, maar op Prinsjesdag om 15.15 uur. Dat betekent dat wie het snelst tikt, het meeste voordeel heeft.”
Adjunct-hoofdredacteur K. Lunshof van De Telegraaf denkt er heel anders over. „Dit is gewone nieuwsgaring en heeft niets te maken met de embargoregeling. Daar houden wij voor volgend jaar gewoon aan vast want het is het beste voor lezer, luisteraar en kijker. En daar doen we het allemaal voor”, aldus Lunshof.
PvdA-leider Bos vraagt zich af of de „kunstmatige situatie” nog lang in stand te houden is, waarbij het kabinet al lang genomen besluiten nog wekenlang geheim moet houden tot Prinsjesdag. SGP-fractievoorzitter Van der Vlies, nestor van de Kamer, vindt het uitlekken „gewoon onhoffelijk, ook tegenover de Koningin. De glans van Prinsjesdag gaat eraf; het uitspreken van de Troonrede wordt op deze wijze een holle frase. Daarbij geldt dat het te betreuren is dat mensen zich, in het algemeen gesproken, steeds minder aan afspraken houden.”