Vervalt de zorgplicht die zorgaanbieders hebben jegens patiënten op het moment dat er een tekort is aan persoonlijke beschermingsmiddelen, wil een verslaggever dinsdagavond van minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) weten. De minister, die zelden om een woordje verlegen zit, reageert alert. Zo zitten zorgverleners natuurlijk niet in elkaar, is zijn boodschap. Die gaan tot het uiterste en hun patiënten in de steek laten, komt niet bij ze op. „Deze vraag speelt nu nog niet en mag ook niet gaan spelen”, brengt hij uit.

Een ongelukkige formulering, geeft de bewindsman later toe, want zo lijkt hij het schrijnende tekort aan met name mondmaskers te willen bagatelliseren. Maar het kwaad is al geschied, blijkt woensdag tijdens het Tweede Kamerdebat over de coronacrisis. PVV, SP en de Partij voor de Dieren leggen zijn woorden onder het vergrootglas en hakken stevig op De Jonge in.

Ouderen verzorgen, thuis of in het verpleeghuis, is Russische roulette spelen, citeert Wilders uit een mail van een verpleegkundige. Ben je al besmet en draag je als zorgwerker het virus over? Niemand die het zeker weet.

Stevige taal bezigen Kamerleden ook over de schrijnende situatie in verpleeghuizen. Drie weken terug vaardigde De Jonge een bezoekverbod uit voor familieleden, vrijwilligers en mantelzorgers om zo het besmettingsrisico te verkleinen. Maar in een technische briefing, voorafgaand aan het debat, noemde RIVM-chef Van Dissel woensdag alarmerende cijfers: in 900 van de 2500 verpleeghuislocaties (36 procent) zijn al besmettingen vastgesteld. Het gaat om zo’n 1900 meldingen; 10 procent van het totale aantal.

Let wel, zegt De Jonge, exacte gegevens over hoe het virus in verpleeghuizen rondwaart en over wie nu wie besmet, zijn er nog niet. Volgende week verwacht hij daarover meer duidelijkheid en dat is ook het moment om te bezien of het beleid aanpassing behoeft.

Een waarschuwing geeft hij alvast, voor mensen die hopen op een spoedige versoepeling van het bezoekverbod. „Dat kunnen we ons nu niet permitteren”, waarschuwt de minister. „De maatregel is streng en hard maar we willen ook geen afbreuk doen aan mensgerichte zorg.”

Weet de Kamer raad? Nee, zo blijkt. Meer doen dan datgene wat De Jonge al doet of al van plan is, is lastig. De komende weken worden minstens vier Nederlandse productielijnen voor hoogwaardige mondneusmaskers uit de grond gestampt, twee bij filterproducent Afpro in Alkmaar en twee bij beddenfabrikant Auping in Deventer. De elf regionale samenwerkingsverbanden van aanbieders van acute zorg, die de voorraden beschermingsmiddelen beheren, krijgen voor Pasen een eerlijker verdeelmodel. Het doel is dat een evenredig deel van de mondkapjes bij zorgwerkers buiten het ziekenhuis belandt.

Nog een lichtpuntje: sinds maandag zijn er eindelijk meer mogelijkheden om zorgwerkers met ziekteverschijnselen die duiden op een besmetting met het coronavirus te testen. Dat kan een einde maken aan de kwellende onzekerheid.

Een motie van D66-voorman Rob Jetten over de inzet van de inmiddels veelbesproken traceerapp wordt bijna Kamerbreed aangenomen. Het kabinet mag het hulpmiddel gebruiken, mits proportioneel. Op het gebied van privacy moeten de apps voldoen aan de bestaande wetgeving en de Autoriteit Persoonsgegevens moet betrokken worden bij de uitwerking.