Prins Bernhard wil postume medaille voor Polen
Prins Bernhard wil dat de Poolse militairen die in 1944 gevochten hebben in de Slag om Arnhem daarvoor alsnog postuum een onderscheiding krijgen. „Compleet met een medaille, want het is ongelooflijk nalatig van Nederland om deze mensen niet te belonen", zei de 93–jarige prins dinsdagavond in een televisie–uitzending van EO–Netwerk.
Bij de Slag om Arnhem landden 1700 Poolse strijders. Door een navigatiefout kwamen zij aan de verkeerde kant van de Rijn in het Overbetuwse Driel terecht. De Duitsers schoten 101 manschappen al tijdens hun parachutesprong dood. Maar de Polen konden de zuidoever van de rivier bezetten. Driehonderd van hen zagen kans over te steken naar Arnhem om daar de Britten te helpen. Toen de Slag om Arnhem compleet mislukte, ontsnapten honderden geallieerden door naar Driel te zwemmen.
De Britse veldmaarschalk Montgomery wilde de Slag om Arnhem beslist doorzetten, ondanks waarschuwingen van alle kanten dat het zou mislukken. Ook de Poolse brigadegeneraal Sosabowski sprak openlijk zijn ernstige twijfels uit.
Prins Bernhard: „Dat is de reden dat hij na de oorlog van de Britten de schuld kreeg van het mislukken van de Slag. Het is een typisch verschijnsel van Engelse leidende militairen dat zij het bijzonder onaangenaam vinden als iemand bewijst dat zij ongelijk hebben gehad." De prins had zelf kort na de oorlog ook geen goed woord over voor het handelen van Montgomery in Arnhem. „Hij heeft er een slagveld van gemaakt", zei prins Bernhard destijds.
De bejaarde prins is er van overtuigd dat de Britten het Nederlandse ministerie van Defensie onder druk hebben gezet om de Polen geen onderscheiding te geven. Koningin Wilhelmina was dat in 1946 en in 1961 wel van plan. „Zij wilde de Polen zo graag decoraties geven", aldus prins Bernhard.
Minister Kamp van Defensie liet in een reactie weten, dat hij niet van plan is alsnog postume onderscheidingen uit te delen aan de Polen. „Ik ga een besluit uit 1952, dat dappere oorlogsdaden niet meer onderscheiden zouden worden, niet terugdraaien. Maar ik wil de militair attaché in Polen wel een blijk van waardering laten overbrengen", zei hij.
Generaal Sosabowski is kort na de oorlog uit zijn functie ontheven. Net als veel andere Poolse oudstrijders is hij in Engeland gaan wonen, waar hij in 1967 stierf. Sosabowski is nog wel vele malen aanwezig geweest bij de officiële Airborne Herdenking in Oosterbeek. Daar is hij in toespraken veelvuldig gehuldigd. Nederlandse staatshoofden en bewindslieden hebben de Poolse inzet vaak gelauwerd door kransen te leggen op de begraafplaats. In Driel heeft op het Polenplein nog elk jaar een aparte herdenking van de Poolse luchtlanding plaats, dit jaar op zaterdag 18 september.