De Jonge neemt vrees over ic-tekort tijdelijk weg
Zorgen had de Tweede Kamer donderdag te over in een debat met minister Hugo de Jonge over het coronavirus. De bewindsman kon de vrees voor een tekort aan ic-bedden tijdelijk wegnemen.
Het is tegen half 3 als De Jonge al debatterend opeens zijn iPhone tevoorschijn haalt. Hij blijft luisteren en praat verder, maar het is onmiskenbaar: er nieuws, de bewindsman krijgt een belangrijk bericht. En inderdaad, Martin van Rijn, de andere zorgminister heeft zich laten bijpraten over de uitbreiding van de ic-capaciteit door ziekenhuizen. De voorzitter van de beroepsvereniging van intensivisten, prof. dr. Diederik Gommers, kan hem geruststellen. Opschalen naar 1600 ic-bedden per 1 april lijkt op dit moment haalbaar te zijn.
Woensdag waren de zorgwoordvoerders opgeschrikt door Gommers’ sombere waarschuwing dat het spannend kon worden. Dat legt duidelijk druk op het debat. Even lijkt de Kamer de minister zelfs met de rug tegen de muur te willen zetten: „Bevestig nu dat het rond gaat komen.” Het appje van Van Rijn haalt de kou uit de lucht.
Andere prangende kwesties zijn: het tekort aan coronatesten en het tekort aan beschermingsmateriaal voor zorgwerkers. Ook over de voorraad testmateriaal knettert het stevig tussen Kamer en kabinet. Splijtzwam is vooral de manier waarop de regering in gesprek moet gaan met de Zwitserse farmaciereus Roche, waar ook bijna elk Nederlands (ziekenhuis)laboratorium voor de tests op is aangewezen.
Dat zit zo: vrijwel alle laboratoria bestellen de machines die de tests uitvoeren bij Roche. Gevolg is dat alle overige testonderdelen die nodig zijn om met de testapparaten te werken, zoals pipetjes, plastic platen en vloeistoffen, ook bij de monopolist moeten worden besteld. Daarop is één uitzondering: de testvloeistof die nodig is om het genetisch materiaal uit de viruscellen te halen. Die kan overal worden gemaakt.
Enige voorwaarde is dat Roche het recept daarvoor moet prijsgeven. En dus wil de Kamer van De Jonge weten: hoe gaat hij het bedrijf zover krijgen?
Even lijken oppositie en coalitie te botsen, maar met een voorstel dat CDA-veteraan Pieter Heerma aanreikt, kunnen uiteindelijk alle partijen leven. De Jonge mag zijn eigen lijn volgen, mits hij bereid is ook verdergaande juridische maatregelen jegens de private sector te bezien. Zoals bijvoorbeeld het inzetten van een dwanglicentie waarmee Roche het recept moet afstaan.
De speciale Taskforce Diagnostiek die inmiddels op het ministerie is ingericht moet zoveel mogelijk testen proberen in te kopen. Een speciale gezant moet verder nagaan wat er nodig is zodat Nederland zelf testen kan gaan maken. Het betreft Feike Sijbesma, voormalig topman van chemieconcern DSM. Hij moet zowel kijken naar de productiemogelijkheden voor moleculaire testen die de coronabesmetting vaststellen als naar die voor bloedtesten. Daarmee kan de ggd te zijner tijd nagaan hoeveel mensen er al antistoffen hebben aangemaakt.
Wat het beschermingsmateriaal betreft; elke partij zit enorm in zijn maag met het feit dat vele honderden zorgwerkers, bijvoorbeeld in de thuiszorg, de verpleeghuiszorg en de gehandicaptenzorg, dagelijks aan het werk moeten zonder bijvoorbeeld mondkapjes, waardoor ze onwetend een bron van besmetting kunnen zijn. Zowel Rutte als De Jonge onderkennen het probleem. Uiteindelijk volgens er slechts twee symbolische moties die het kabinet oproepen tot een maximale inspanningsverplichting en die eensgezind worden aangenomen.
Vooral Kamervoorzitter Arib heeft na afloop van het debat reden ontevreden te zijn. Kort en krachtig; was vooraf haar credo, maar als over de laatste motie is gestemd blijkt de coronacrisis toch weer ruim zes uur debattijd te hebben opgeslurpt.
De grootste tegenvaller moet dan nog komen en wordt halverwege de avond gemeld door de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC). Het aantal coronapatiënten dat is opgenomen op de ic is donderdag met 117 gestegen naar 761. Op de radio spreekt Gommers in een reactie van heel slecht nieuws. „Als deze sterke stijging doorzet, liggen er aanstaande zondag al 1100 coronapatiënten op de ic en dus niet op 1 april.”