Tot ongenoegen van het Europees Parlement en het leeuwendeel van de lidstaten blokkeerde Parijs - samen met Nederland en Denemarken - afgelopen jaar de start van de toetredingsonderhandelingen met Albanië en Noord-Macedonië. Deze landen voldoen volgens de Europese Commissie aan de eisen. Begin van de onderhandelingen is voor Brussel „een topprioriteit.”

De hoop is dat er op een Balkantop in Zagreb in mei wel groen licht komt. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen denkt dat de weg vrij is voor „onze vrienden op de westelijke Balkan” als de lidstaten het voorstel aannemen. „Uitbreiding van de EU is een win-winsituatie.”

„Kandidaat-landen moeten hervormingen die ze beloven doorvoeren en de EU moet ‘leveren’ als ze dat doen”, aldus EU-commissaris Olivér Várhelyi (Uitbreiding en Nabuurschap). Bij nieuwe onderhandelingen staan voortaan de vereisten op het vlak van rechtsstaat en democratie centraal. De financiële steun voor kandidaat-toetreders kan worden verlaagd als ze stil- of terugvallen in bijvoorbeeld corruptiebestrijding of hervorming van de economie.

De Nederlandse regering vindt dat Albanië er nog niet klaar voor is, maar over Noord-Macedonië valt te praten. Het kan overigens wel tien jaar of meer duren voordat toetredingsgesprekken tot EU-lidmaatschap leiden. De onderhandelingen met Turkije zijn bevroren en die met Servië en Montenegro verlopen al jaren moeizaam. De nieuwe regels worden niet verplicht voor hen. Bosnië-Herzegovina en Kosovo zijn vooralsnog potentiële kandidaat-lidstaten.