Waarin verschillen de posities van het Verenigd Koninkrijk en de EU?

Zowel de Britse premier Boris Johnson als EU-onderhandelaar Michel Barnier maakte maandag zijn startpositie in de handelsonderhandelingen bekend. Officieel gaan deze gesprekken pas begin maart van start.

Barnier wees in Brussel vooral op de eis dat „alle invoer van goederen of diensten die in de EU worden geleverd, moeten voldoen aan de EU-regels.” Dit geldt volgens de EU-onderhandelaar vooral op het gebied van veiligheids- en gezondheidsnormen.

Johnson prees in Londen juist de voortrekkersrol van het Verenigd Koninkrijk. Hij noemde onder meer het recht op vaderschapsverlof. „De EU heeft tot vorig jaar gewacht om twee weken betaald vaderschapsverlof te introduceren. Wij garanderen dat recht al bijna twee decennia.”

Vanwege deze voortrekkersrol, is Johnson van mening dat er geen akkoord hoeft te worden gesloten waarin het land instemt met EU-regels op het gebied van „mededingingsbeleid, subsidies, sociale bescherming, het milieu of iets dergelijks.” Want de EU wordt evenmin verplicht Britse regels te aanvaarden, stelde hij.

De Britse premier wees op de twee keuzes die het land heeft: een akkoord dat lijkt op dat tussen de EU en Noorwegen of een deal die veel weg heeft van die tussen de EU en Canada. „Wij hebben onze keuze gemaakt en we willen een uitgebreide vrijhandelsovereenkomst zoals Canada.”

Ook meldde Johnson dat het land de aankomende maanden werkt aan handelsakkoorden met Japan, Australië, Nieuw-Zeeland, Canada en de Verenigde Staten.

Wat is het verschil tussen het EU-akkoord met Canada en dat met Noorwegen?

De EU heeft met Canada een vrijhandelsverdrag gesloten, een verdrag waardoor invoerheffingen worden afgeschaft. Toch moeten ingevoerde producten aan EU-regelgeving voldoen.

Noorwegen is onderdeel van de Europese Vrijhandelsassociatie. Het land heeft daardoor toegang tot de Europese interne markt – vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal. Het land is wel (deels) gebonden aan EU-regelgeving.

Welke branche is een knelpunt?

De visserij. Johnson gaf aan dat het land na 31 december de eigen wateren gaat beheersen. Hij wil wel jaarlijkse onderhandelingen met de EU voeren, maar met de zekerheid dat de Britse visgebieden vooral voor eigen vissers zijn.

Barnier wil juist dat het akkoord een overeenkomst over de visserij bevat en dat dit „voortdurende wederzijdse toegang tot markten en wateren, met stabiele quotumregelingen” geeft.

Wat gebeurt er na 31 december?

Op 31 december komt de transitieperiode van elf maanden tot een einde. Tijdens dit kleine jaar blijft het Verenigd Koninkrijk in de Europese interne markt en douane-unie. Dat betekent dat EU-regels blijven gelden in het land, maar dat het in ruil ongestoorde handel met de EU-lidstaten geniet.

Na 31 december moet er echter een nieuw handelsakkoord liggen, waarin duidelijk wordt in welke vorm de toekomstige handel zich voortzet. Critici maken zich echter zorgen over de korte periode waarin zo’n deal op tafel moet liggen. Het duurt normaal gesproken jaren voordat de EU een handelsakkoord sluit.