Buitenland

Al-Qaida-terroristen blijven actief met aanslagen op vliegtuigen

Hoewel de Russische autoriteiten aanvankelijk bij hoog en laag ontkenden dat het vrijwel gelijktijdig neerstorten van de twee Russische vliegtuigen op 24 augustus werk van terroristen was, werd al snel duidelijk dat er wel degelijk opzet in het spel was. De twee Russische toestellen stortten neer nadat twee Tsjetsjeense vrouwen aan boord hadden weten te komen met het uiterst explosieve middel hexageen. De Russische president Poetin verklaarde later dat de aanslag in verband gebracht moest worden met al-Qaida. Dit verband is zeker niet ondenkbaar.

Drs. J. A. E. Vermaat
6 September 2004 08:37Gewijzigd op 14 November 2020 01:36

Op 12 november 2001 stortte een toestel van American Airlines neer in Queens, kort nadat het van de New Yorkse luchthaven Kennedy Airport was opgestegen: 265 mensen kwamen om. De autoriteiten verklaarden dat het om een ongeluk ging en dat was ook de strekking van het onderzoek dat volgde.

Het was niet eenvoudig om, zo kort na de aanslagen van 11 september, toe te geven dat al-Qaida opnieuw in Amerika had toegeslagen. Maar eind vorige maand meldde de Amerikaanse terreurdeskundige Daniel Pipes dat er in het geval van American Airlines vluchtnummer 587 sterke aanwijzingen voor een aanslag van al-Qaida waren.

In de Canadese krant National Post werd bovendien geciteerd uit een rapport uit 2002 van de Canadese inlichtingendienst CSIS. Dit rapport bevat een verklaring van al-Qaida-terrorist Mohammed Mansour Jabarah. Jabarah had van een medewerker van Khalid Sheikh Mohammed, een topman van al-Qaida, gehoord dat het bij American Airlines 587 om een operatie van al-Qaida was gegaan. Jabarah verklaarde dat een man die de codenaam Farouk de Tunesiër droeg, explosieven in zijn schoenen had verstopt en deze kort nadat het toestel was opgestegen tot ontploffing had gebracht.

Dit gebeurde een maand vóór ”shoebomber” Richard Reid aan boord van een Amerikaans toestel wist te komen, eveneens met explosieven in zijn schoenen. Maar in Reids geval mislukte de operatie doordat hij er niet in slaagde om de in zijn schoen vochtig geworden explosieven tot ontploffing te brengen. Cabinepersoneel nam een merkwaardige rooklucht waar en greep in.

Bij Farouk de Tunesiër zou het om Abderraouf Jdey gaan, een Tunesische migrant met de Canadese nationaliteit die in Montreal woonde. Hij was, gelijktijdig met enkele van de kapers van 11 september, ook in al-Qaida-kampen in Afghanistan geweest. Later zouden de Amerikanen in Afghanistan een video vinden waarop Jdey verklaarde als martelaar te willen sterven. Hij zou door Khaled Sheikh Mohammed, het feitelijke brein achter de aanslagen van 11 september, zijn voorbestemd voor een tweede serie zelfmoordaanslagen op Amerikaanse bodem.

Afgelopen mei verscheen er op de internetsite van Global Islamic Media een serieus te nemen verklaring van een al-Qaida-bron waarin de verantwoordelijkheid voor het neerstorten van American Airlines 587 werd opgeëist. Eerder had dezelfde bron via deze internetsite tal van andere aanslagen opgeëist, onder andere die in Djerba, Casablanca, Istanbul en Madrid. Kort voordat het toestel van American Airlines in Queens neerstortte, hadden verschillende getuigen gezien dat een deel van het toestel explodeerde, nog voordat het staartstuk afbrak. Niettemin blijven de Amerikaanse autoriteiten vasthouden aan de versie dat het niet om een terreuraanslag ging.

Abderraouf Jdey staat al sinds 2002 op een opsporingslijst van de FBI. Daar heeft men ook een verklaring van hem dat hij bereid is om als martelaar te sterven. Als hij inderdaad American Airlines 587 heeft opgeblazen, zal men hem uiteraard nooit vinden.

Soortgelijke ontkenningen waren er na 31 oktober 1999, toen een Egyptische Boeing -EgyptAir vluchtnummer 990- kort nadat deze van Kennedy Airport was opgestegen, van het radarscherm verdween en in zee stortte. Onder sterke druk van Egypte -president Hosni Mubarak intervenieerde persoonlijk bij president Clinton- liet de US Safety and Transportation Board na om officieel vast te stellen dat het mogelijk om een zelfmoordactie van een van de piloten was gegaan.

Vaststaat dat piloot Gamil al-Batouty onverwacht zelf het eerste deel van de vlucht van gezagvoerder Habashy wilde overnemen. Nadat de gezagvoerder de cockpit had verlaten, zei Al-Batouty, volgens de voicerecorder in de cockpit: „Ik vertrouw op Allah.” Even later schakelde hij de automatische piloot uit en herhaalde: „Ik vertrouw op Allah.” Daarop zette hij de motoren uit, waarna het toestel een duikvlucht maakte.

Gezagvoerder Habashy keerde geschrokken naar de cockpit terug en vroeg drie keer wat er aan de hand was. Hij probeerde de duikvlucht nog ongedaan te maken, maar al zijn handelingen werden door Al-Batouty, al prevelend „Ik vertrouw op Allah”, systematisch tegengewerkt, waardoor de Boeing in de golven van de Atlantische Oceaan verdween. Alles wees op een bewuste zelfmoordactie, óf op een man die zwaar depressief was.

Aan boord bevond zich een aantal hoge Egyptische militairen, een motief voor een aanslag was er dus wel. Egypte is de bakermat van met al-Qaida verbonden organisaties en Ayman al-Zawahiri, de rechterhand van Bin Laden, is een Egyptenaar. Dat de copiloot herhaaldelijk Allah aanriep, wijst erop dat er ook religieuze motieven in het spel waren, zoals dat bij de meeste zelfmoordaanslagen het geval is. Dat de copiloot in Egypte niet als fundamentalistisch moslim bekendstond, zegt niets. Vaak zijn buren en familieleden hoogst verbaasd als een terrorist wordt opgepakt. Hun was nooit iets opgevallen.

Vaststaat dat al-Qaida voor en na 11 september druk doende was om in verschillende landen eigen mensen vliegcursussen te laten volgen en piloten met een Arabische achtergrond te rekruteren. In juli 2002 schoot Hashem Mohammed Hadayat twee Israëli’s dood bij de terminal van El Al op het vliegveld van Los Angeles. De autoriteiten deden het af als een geïsoleerd incident, maar in feite maakte Hadayat in het geheim deel uit van een terreurcel van de Egyptische Jihad, een organisatie die nauwe banden met al-Qaida heeft. En het geval wilde dat Mohammed Hadayat goed bevriend was met copiloot El-Batouty, die een jaar eerder EgyptAir 990 in zee had laten storten. Hadayat en Al-Batouty wisten beiden dat hoge Egyptische luchtmachtofficieren, die op de basis Edwards bij Los Angels een specialistische opleiding hadden gevolgd, aan boord waren.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer