De belangrijkste voorbereiding van het proces tegen de president zijn getroffen. Nadat het Huis van Afgevaardigden de aanklacht tegen Trump had goedgekeurd, wachtte voorzitter Nancy Pelosi enkele weken om die door te sturen naar de Senaat. Dat moet de klachten inhoudelijk behandelen. Vorige week woensdag bracht een delegatie van het Huis zwijgend de Senaat. Daar kregen ze gelegenheid om de klacht tegen Trump hardop voor te lezen.

Donderdag kwam de voorzitter van het Hooggerechtshof, John G. Roberts, langs. Hij treedt gedurende de zaak-Trump als voorzitter. Nadat hem de eed was afgenomen legden de senatoren tegenover hem de eed af. Zij beloofden de zaak onafhankelijk en objectief te zullen behandelen. In de Amerikaanse media wordt inmiddels hardop de vraag gesteld in hoeverre de Republikeinen de gezworen objectiviteit zullen betrachten. Zij zeggen immers steeds dat Trump onschuldig is. Dat bezwaar kan ook tegen de Democraten worden ingebracht. Zij willen maar één ding: Trump moet vertrekken.

De behandeling van de impeachment begint dinsdag. Wanneer de senatoren bijeenkomen, zal eerst de procedure worden besproken. Daarbij gaat het over de toegemeten spreektijd voor elk van de partijen, het aantal dagen of weken die voor de zaak wordt ingeruimd. Bij de Lewinsky-zaak tegen president Clinton kreeg elke partij maximaal 24 uur verdeeld over een aantal weken.

Bij het vaststellen van de procedure heeft de voorzitter van de Senaat, Mitch McConnell, een belangrijke rol. Deze Republikein zit sinds 1984 in de Senaat en is daar de machtigste man. Hij bepaalt de agenda die dan vervolgens door opperrechter Roberts wordt afgewerkt. McConnell kan ook het toevoegen van bewijs, een wens van de Democraten toestaan of blokkeren. Het laatste is waarschijnlijk. Ter illustratie: op zijn bureau liggen bijna 400 wetten die in stemming moeten worden gebracht. Al die wetten zijn goedgekeurd door het Huis van Afgevaardigden. Maar McConnell pruimt de inhoud niet.

Allereerst zal de delegatie van de Democraten uit het Huis van Afgevaardigden gevraagd worden haar argumentatie voor de aanklacht tegen Trump te geven. De voorzitter van deze delegatie, Jerrold E. Nadler, vindt dat geen moeilijke opgave. „Wanneer een president zijn macht misbruikt om er zelf beter van te worden en bovendien geen respect toont voor de rechtspraak in zijn eigen land, moet hij worden afgezet.”

Wat de tegenargumenten van de advocaten van Trump zijn, is nog niet helemaal bekend. Zij hebben tot nu toe geen juridisch verweer gevoerd. Maar iedereen houdt rekening met zwaar geschut.

Trump heeft een keur van juristen ingeschakeld, zoals zijn persoonlijke advocaat Jay Sekulow, Alan Dershowitz, befaamd emeritus hoogleraar van Harvard University, en Kenneth Starr, de man die destijds het onderzoek naar president Clinton leidde.

Vervolgens mogen de senatoren hun vragen stellen. Dat kan alleen schriftelijk omdat men wil voorkomen dat de politici lange toespraken gaan houden.

Een heikel punt is of er (nieuwe) getuigen zullen worden gehoord. De Democraten willen onder andere Mick Mulvaney, de stafchef van het Witte Huis, en John Bolton voormalige veiligheidsadviseur laten oproepen. Het is maar de vraag of dit gaat gebeuren.

Eigen verhoor

Democraten uit het Huis van Afgevaardigden laten weten dat zijzelf nieuwe getuigen zullen gaan verhoren als de Senaat dat niet wil. Zo moet het Amerikaanse publiek zien dat de Senaat de zaak niet objectief behandelt.

Als alle onderzoeken zijn gedaan, wordt er een vergadering achter gesloten deuren gehouden. Dan krijgt elke senator de gelegenheid om gedurende een kwartier vragen te stellen aan collega’s. Sommige senatoren vrezen vooral die fase. „Als elke senator hiervan gebruik gaat maken, gaat dit dagen duren”, zegt de Democraat Tom Daschle.

Wil het komen tot een afzetting, dan moet tweederde van de senatoren daarmee instemmen. De algemene verwachting is dat dit niet gebeurt omdat de Republikeinen de meerderheid in de Senaat hebben. Als wel tot impeachment wordt besloten, kan er een tweede stemming worden gehouden over de vraag of Trump zich ooit nog kandidaat mag stellen. Daarvoor is een gewone meerderheid nodig. Zo’n uitslag zou de Republikeinen in dit verkiezingsjaar echt voor problemen plaatsen. Ze hebben immers niemand anders die kandidaat kan zijn. Trump is hun man, hun enige.