Ik hoor dat een werknemer zich ziekmeldt bij zijn leidinggevende. „Ga zelf maar op zoek naar vervanging”, krijgt hij te horen. Ik twijfel even maar besluit om toch even een gesprek aan te knopen met de leidinggevende. Die geeft aan dat het inderdaad beleid is dat een medewerker zelf op zoek moet naar vervanging.

Op de vraag waarop dat beleid dan is gebaseerd, blijft de betreffende leidinggevende het antwoord schuldig. Ik sluit het gesprek af met de opmerking dat het verstandig is om zich nog weer eens te verdiepen in het beleid, waarbij het nu lijkt alsof ziek zijn een keuze is.

Complex

Thuisgekomen denk ik na over wat ik nu eigenlijk heb meegemaakt. Een zieke werknemer zelf verantwoordelijk maken voor het zoeken naar vervanging nota bene!

Maar me even verplaatsend in de context waar het gebeurde: de supermarkt. Daar kan het best complex zijn om de zaken draaiende te houden. Als supermarktondernemer sta je middenin een omgeving waar veel jongeren werken. Soms kan zo’n ondernemer het gevoel bekruipen dat jongeren zich wel heel makkelijk ziekmelden, wat op drukke momenten uitermate lastig kan zijn.

De andere kant van het verhaal is dat jongeren in deze fase van hun leven leren om te werken en bijgevolg moeten leren wat de regels rondom werken zijn. Dat er geworsteld wordt in dit proces, valt niet te ontkennen.

Rechten

Van een supermarkt als werkgever mag je echter verwachten dat deze een grote verantwoordelijkheid heeft ten opzichte van jonge medewerkers die vaak nog maar weinig besef hebben van welke rechten ze wel en niet hebben. Die jongeren kunnen zich bij het ziekmelden zomaar verantwoordelijk voelen voor het zoeken naar vervanging omdat ze gewoon niet weten dat dit hun taak niet is.

Zo’n werknemer verdient het dat hij of zij ontzorgd wordt: de werkgever moet naar vervanging zoeken en een gevuld rooster achter de hand hebben. Daarmee neemt de werkgever afstand van het uitgangspunt dat ziek zijn een keuze is.

Zorg

Als ik rondspeur op het internet merk ik dat het de gewoonste zaak van de wereld blijkt te zijn om in geval van een ziekmelding de verantwoordelijkheid bij werknemers neer te leggen. En niet alleen in de supermarktsector. Meer en meer kom ik het tegen in de zorg, waar het adagium lijkt te worden: ziek zijn overkomt je, verzuim is een keuze. En dan worden de mores geleidelijk aan dat je gewoon doorwerkt als je ziek bent.

Laat ik vooropstellen dat het zinvol is om van tijd tot tijd binnen organisaties het verzuimbeleid tegen het licht te houden en met medewerkers in gesprek te gaan over verzuim. Maar doe dat met het oog op de Wet poortwachter. Deze wet geeft meer dan voldoende houvast om een zieke werknemer te begeleiden, met als uitgangspunt dat het voor niemand prettig is om ziek te worden. De wet biedt geen ruimte om ziekte alleen het probleem te laten zijn van de werknemer.

De auteur is directeur van de christelijke vakorganisatie CGMV. Reageren? sociaal@refdag.nl