In de geloofsbeleving van Irakese christenen neemt de Vlakte van Ninevé een centrale plaats in. Volgens de patriarch vormt deze regio de „bakermat” van de Irakese christenen. Hier lag hun verleden „en ook hun toekomst.” Sako wil dat christenen terugkeren naar de Vlakte van Ninevé om een nieuw bestaan op te bouwen en „gelukkig en vreedzaam te leven.”

Islamitische Staat (IS) dwong christenen te vertrekken. Na hun terugkeer worden ze echter bedreigd door gewapende sjiitische milities.

Gevangenis

Dit laatste wordt onderstreept in het onlangs verschenen ”Nineveh Plains Transitional Justice Report”. Daarin komt zowel de situatie van christenen als van yezidi’s in Irak aan de orde.

De angst voor Islamitische Staat blijft aanwezig. Eind november werd op het laatste moment voorkomen dat leden van IS een aanval uitvoerden op een gevangenis in Mosul om IS-leden te bevrijden. Zorgwekkend is ook dat de Irakese autoriteiten bekend hebben gemaakt dat ze de afgelopen periode een aantal IS-militanten hebben gearresteerd. Die waren uit detentiecentra in buurland Syrië ontsnapt en probeerden ongezien de Vlakte van Ninevé binnen te komen.

De organisatie International Christian Concern berichtte onlangs dat er onder christenen en yezidi’s in de regio groot wantrouwen bestaat over de werkelijke intenties van Turkije. Het belangrijkste doel voor Turkije is om religieuze minderheden uit het gebied te verdrijven, zo is het vermoeden. De Turkse bombardementen in de regio werden nauwelijks bekritiseerd door de regering in Bagdad. Ook de autoriteiten in het Koerdische Erbil deden er het zwijgen toe, wat christenen en yezidi’s het gevoel gaf dat ze „geen deel uitmaken van dit land.”

Het Nineveh Plains Transitional Justice Report schetst een somber beeld van de activiteiten van de sjiitische Shabak-milities die door Iran worden gesteund. Deze milities worden steeds actiever in christelijke regio’s. Ze maken zich schuldig aan afpersing en „ze controleren de toegangswegen van christelijke dorpen en steden. Ze nemen christenen met geweld hun geld af.”

Demonstraties

De christenen in de Vlakte van Ninevé leefden van landbouw en om een nieuw bestaan op te bouwen, zijn ze afhankelijk van de agrarische sector. Het optreden van de Shabak-milities „maakte het echter onmogelijk om de landbouwproductie opnieuw tot het niveau te brengen van vóór de genocide door IS.” Met als resultaat dat teruggekeerde christenen tot de conclusie komen dat ze beter weer kunnen vertrekken, en dat is waarschijnlijk precies de bedoeling van de Shabak-milities.

Er vinden al maanden demonstraties plaats in Irak. Die keren zich vooral tegen de corrupte politiek. Aartsbisschop Bashar Warda van Erbil riep afgelopen maand de wereld op om de demonstranten te steunen. „Als de protesten geen succes worden, breekt er waarschijnlijk weer een burgeroorlog uit”, aldus de aartsbisschop. „De religieuze minderheden zullen dan definitief verdwijnen.”