Longpatiënt hapt bij oudjaar naar adem
Normaal gesproken kan longpatiënt Alex Mous (62) al moeilijk ademhalen. Maar als de lucht tijdens de jaarwisseling ook nog eens vol zit met zwaveldampen door vuurwerk, is het helemaal „niet te harden”. Daarom ontvlucht hij volgende week zijn woonplaats Amsterdam en zoekt hij zijn toevlucht in een afgelegen hotel.
Rookbommen, duizendklappers, sierfonteinen: Alex Mous heeft het er niet op. Zeker als het vuurwerk in grote hoeveelheden in korte tijd de lucht in vliegt, krijgt de Amsterdammer het Spaans benauwd. Dus gruwt hij van de uren die de overgang naar een nieuw jaar markeren. „Mij wordt dan de adem afgesneden”, zegt Mous. Vanwege zijn longziektes COPD en astmatische bronchitis heeft hij nog maar krap 40 procent longinhoud. Zou hij zich tijdens oudjaar op straat begeven, dan krijgt hij „nauwelijks lucht.”
Longontsteking
Maar ook thuis, in zijn aan een hofje gelegen woning vlakbij het centrum van Amsterdam, is Mous niet gevrijwaard van benauwende vuurwerkdampen. „De lucht dringt door de kieren van ons huis heen. Zeker bij mistig en windstil weer blijven de zwaveldampen in ons hofje hangen. Dat is voor mij een ramp. Ook dagen later kan ik dan bijvoorbeeld een longontsteking oplopen.”
Met zijn vrouw ontvlucht Mous tijdens de jaarwisseling al diverse jaren zijn woning in Amsterdam. Om bijvoorbeeld in een afgelegen hotelletje in Duitsland op adem te komen. Komende week verkast het stel naar een ‘stille’ plek elders in Nederland.
Negen op de tien mensen met een longziekte ervaart tijdens de jaarwisseling gezondheidsproblemen vanwege vuurwerk, meldde het Longfonds vrijdag. Van de longpatiënten ontvlucht 10 procent zijn huis. „Minstens 700.000 Nederlanders beleven een benauwd oud en nieuw”, zegt directeur Michael Rutgers van het Longfonds.
Bang
De concentraties fijnstof zijn in de eerste uren van de nieuwjaarsnacht gemiddeld veertig keer hoger dan normaal, geeft het Longfonds aan. „Die concentraties zijn vergelijkbaar met steden als New Delhi en Singapore.”
Mous hoopt „van harte” dat het vuurwerk aan banden wordt gelegd. „Het is van de zotte dat mensen tijdens de jaarwisseling een vrijbrief krijgen het milieu te vervuilen en mensen en dieren pijn te doen.”
Ook veel ouderen met dementie hebben het tijdens oudjaar niet breed, weet zegsvrouw Henriëtte Brons van Alzheimer Nederland. „Als die mensen ineens veel knallen horen, kunnen ze angstig worden.”
Van nabij weet Brons hoe het rond middernacht losbarstende vuurwerkgeweld oudere dementerenden finaal kan ontregelen. „Een familielid in Rotterdam, hij is in de tachtig en lijdt aan dementie, heeft de oorlog meegemaakt. Die herinnert hij zich nog goed. Als hij tijdens de nieuwjaarsnacht harde knallen hoort en felle lichtflitsen ziet, gaat hij rondlopen, wordt hij bang en slaapt hij niet.”
Ook Thijs Wijzenbroek, bestuurder van het orthodox-christelijke verpleeghuis Salem in Ridderkerk, merkt dat sommige ouderen tijdens de jaarwisseling benauwde momenten doormaken. „Ze begrijpen niet altijd waar knallen vandaan komen en associëren die met de Tweede Wereldoorlog.” Het verpleeghuis vroeg vuurwerkminnende omwonenden vorig jaar per brief rekening te houden met kwetsbare senioren. Waarbij Wijzenbroek hecht aan „een goede relatie” met de buurt. „We moeten een acceptabel evenwicht vinden. Ik snap dat jongeren het nu eenmaal leuk vinden vuurwerk af te steken. Anderzijds moeten we de overlast zo veel mogelijk beperken.”