Een kabinet dat bezuinigt krijgt altijd kritiek. Vaak niet eens over het feit dát er bezuinigd wordt. Maar de terreinen waarop bezuinigd wordt zijn volgens deskundigen en stuurlui aan wal niet zelden onjuist gekozen. Zij geven wel toe dat dat de overheid moet inkrimpen en dat iedereen de broekriem aan moet halen. Maar dat geldt niet voor henzelf. Of niet voor de gehandicaptensport. Of niet voor de aankoop van natuurterreinen. Enzovoort.Een argument dat bij dit alles vaak van stal gehaald wordt, is dat van de hapsnapbezuinigingen. Natuurlijk moet de overheid in tijden van recessie minder geld uitgeven, maar laat ze het dan op een beredeneerde, systematische wijze doen. En niet willekeurig hier wat euro’s wegplukken en daar wat subsidies schrappen.

Dát argument kan in elk geval niet aangevoerd worden bij het voornemen van minister Hoogervorst van Volksgezondheid om de vergoeding voor het rechtzetten van flaporen, borstvergrotingen of -verkleiningen en buikwandcorrecties uit het ziekenfonds te halen. Want die maatregel is volkomen terecht en vloeit regelrecht voort uit de ideologie van dit kabinet: meer eigen verantwoordelijkheid naar de burger.

Natuurlijk moeten we niet al deze ingrepen op één hoop gooien. Voor sommige vrouwen is borstverkleining nodig om hen van aanhoudende rugklachten af te helpen. Die mogelijkheid wordt in het voorstel van Hoogervorst ook niet beëindigd. In dit geval spreken we over medische redenen.

Maar zodra we de menselijke psyche erbij gaan halen, komen we op glibberig terrein met vage grenzen. We laten ons als samenleving letterlijk gek maken als we, opgestuwd door een bepaald schoonheidsideaal, vrouwen het gevoel geven dat ze met ietwat gezakte oogleden niet meer op straat kunnen verschijnen of met een buik die er niet meer zo uitziet als voor hun eerste zwangerschap het strand niet meer kunnen betreden.

Hier stuiten we op de troosteloze gevolgen van een samenleving die geheel gericht is op het materiële en het lichamelijke en die wellicht niet meer gelooft in de maakbaarheid van de samenleving, maar wel in de maakbaarheid van het menselijk lichaam. Het is waar dat de overheid weinig instrumenten heeft om deze doorgeslagen lichaamscultuur, waarin er zelfs mensen zijn die uit esthetische overwegingen schaamlipcorrecties laten aanbrengen, een halt toe te roepen. Maar de overheid kan wel verhinderen dat al te dolle cosmetische ingrepen vergoed worden met gemeenschapsgeld.

Is het dan niet zielig dat een jongen met flaporen op school dag na dag getreiterd wordt? Kan hij daar voor de rest van zijn leven geen trauma van oplopen? Zeker wel. Maar we moeten eens ophouden te denken dat de overheid mensen gelukkig kan of moet maken. Dat in Nederland alle leed door geld, operaties, subsidies of herstructureringen te verhelpen zou zijn.

Maar is het niet oneerlijk dat een jongen met flaporen die rijke ouders heeft wel van zijn probleem af kan komen en een arme jongen niet? Misschien wel. Maar de overheid is er niet om alle ongelijkheid Nederland uit te bannen. En wat heet in ons land arm? Is het echt te veel gevraagd als mensen voor zo’n soort operatie, als zij dan echt noodzakelijk is, een tijdje sparen?