Kroes slaat zich kranig door verhoor heen
Het doet bijna misdadig aan. De fragiele gestalte van oud-verkeersminister Kroes wordt belaagd door meer dan tien fotografen. Hun toestellen ratelen als machinegeweren. Iedere beweging van haar oogleden, haar mond en haar handen wordt genadeloos vastgelegd.
Na een minuut of twee is het voorbij. Voorzitter Duivesteijn van de tijdelijke commissie infrastructuurprojecten (TCI) maakt een einde aan het fotomoment door de ondervraging van Kroes, ongetwijfeld de prominentste gast die woensdag voor de commissie verscheen, te starten.
Duivesteijn, aan beide zijden geflankeerd door zijn medecommissieleden, zit recht tegenover Kroes. Zij zit alleen achter een tafeltje, op een grote zwartleren stoel. De microfoon op de tafel staat open. Aan de zijkanten van de zaal waarin de onderzoekscommissie haar werk doet, staan tv-camera’s die hun beelden rechtstreeks de Hollandse huiskamers insturen. Iedereen kan zo precies volgen wat er gebeurt.
Ondanks de spannende start bij haar binnenkomst, lijkt Kroes niet te lijden onder enige druk. Ongetwijfeld zal haar ruime ervaring in politieke en bestuurlijke arena’s haar de zekerheid verschaffen dat zij niets te vrezen heeft van deze kamercommissie.
Puttend uit haar rijke herinneringen schetst de oud-minister van Verkeer allereerst een beeld van de financiële situatie begin jaren tachtig, toen ze aantrad. Commissielid Koopmans onderbreekt haar om zijn visie op die tijd bij Kroes onder de aandacht te brengen. Quasi verontwaardigd bijt de gewezen bewindsvrouw van zich af: „In die tijd stond u net niet meer in de box.” Koopmans loopt rood aan. „Ik ben 42 hoor”, weet hij nog uit te brengen. Het deert Kroes niet. „Dan had ik het toch aardig ingeschat.” Voorzitter Duivesteijn redt de situatie door op te merken dat „je ook heel grote boxen hebt.” Pers, publiek en ook Koopmans zelf barsten in lachen uit.
Duivesteijn bepaalt Kroes in zijn verhoor bij de zogeheten commissie-Van de Plas, samengesteld uit overtuigde voorstanders van de Betuwelijn. „Was die commissie niet een beetje eenzijdig samengesteld? Er zaten veel mensen in uit de Rotterdamse haven”, wil hij van Kroes weten. De ervaren politica laat zich echter niet vangen in het web van vragen dat de onderzoekscommissie om haar heen weeft. „Ik heb natuurlijk niet de voorzitter van het Productschap Vee en Vlees uitgenodigd”, is haar spitsvondige antwoord.
Kroes krijgt de lachers op haar hand. Zelfs de commissieleden kunnen een glimlach niet onderdrukken. Indachtig hun serieuze taak zetten ze het verhoor voort. Nergens echter wekken ze de indruk het Kroes echt lastig te willen maken. Ontwijkende antwoorden worden vaker niet dan wel opgevolgd door scherpere vragen. Wellicht wordt de ex-minister gespaard omdat haar over enige tijd nog een examen te wachten staat. Ze moet dan namelijk verschijnen voor het Europees Parlement, dat haar aan de tand wil voelen voordat het zijn goedkeuring verleent aan haar benoeming tot eurocommissaris.
Commisisielid Koopmans stelt na ruim een uur de laatste vraag. Hij wil van Kroes weten welke lessen de politiek voor de toekomst kan trekken als het gaat om grote infrastructurele projecten. Kroes heeft zich klaarblijkelijk goed voorbereid op die vraag, want ze heeft direct haar antwoord klaar. „Het parlement moet zich er meer van bewust zijn dat aan elke wens een prijskaartje hangt. Het kabinet moet vervolgens durven zeggen: Nu is het mooi geweest, we gaan niet verder.” Kroes kijkt even rond, alsof ze applaus verwacht voor haar advies. „Dat is een mooi einde, toch?” vraagt ze nog even voor de zekerheid. Opnieuw lokt ze gelach uit in de zaal.
Kroes schudt daarna de commissieleden en de griffier de hand ten afscheid. De conclusie is dan al duidelijk: Kroes kwam, ze werd veelvuldig gefotografeerd en ze overwon.