Alle Democratische kandidaten willen een landelijke wet waarin het recht op abortus wordt verankerd. De staten kunnen dan niet langer eigen regels stellen, zoals nu het geval is.

Tot groot verdriet van de pro-choice beweging veegde het federale hooggerechtshof vorige week het bezwaar tegen een abortusregeling in de staat Kentucky van tafel. De American Civil Liberties Union (ACLU) had appel aangetekend tegen een wet van die staat waardoor artsen verplicht zijn een zwangere vrouw die abortus wenst een foto van de foetus te tonen en haar de harttonen van de baby te laten horen. Dit moet 24 uur voor de ingreep gebeuren. Artsen moeten ook uitleg geven. De vrouw moet tekenen dat dit is gebeurd. Zij echter is niet verplicht om zelf goed te kijken.

Voorstanders van het recht op abortus zeggen dat vrouwen hiermee onder psychische druk worden gesteld. Een lagere rechter bij wie het appel van het ACLU in eerste instantie diende, bepaalde dat de voorgeschreven uitleg niets bijzonders is. „Een arts is altijd verplicht een ingrijpende behandeling met een patiënt te bespreken, inclusief de mitsen en maren.” Die lijn wordt nu ook door het federale hooggerechtshof gevolgd.

Lees ook

Bijna 900 pro-abortus klinieken verliezen steun in VS

Heart beat bill

De wet in Kentucky staat niet op zichzelf. Er zijn recent meer pogingen ondernomen om de abortuswet in te perken. Vorig jaar werd in de staat Mississippi een wet aangenomen die abortus verbiedt zodra de hartslag van een kind is te horen. Het federale hooggerechtshof verklaarde in mei van dit jaar dat deze wet ongrondwettig is.

De senaat van de Amerikaanse staat Alabama nam dit voorjaar een wet aan die vrijwel alle abortussen verbiedt, ook bij een zwangerschap na verkrachting of incest. Alleen als de gezondheid van de vrouw in het geding is, is een abortus toegestaan. Artsen die een abortus uitvoeren, plegen volgens deze nieuwe wet een strafbaar feit en riskeren een gevangenisstraf tot 99 jaar.

Een federale rechter in de Verenigde Staten blokkeerde de wet in oktober. Het was geen definitieve uitspraak van de rechter maar een voorlopige voorziening. De rechtszaak tegen de wet, die is aangespannen door onder meer abortusklinieken en vrouwengezondheidsorganisatie Planned Parenthood, loopt nog.

In de Amerikaanse staat Ohio werd dit voorjaar de zogenoemde heart beat bill aangenomen. Volgens die wet zou een zwangerschap niet meer mogen worden afgebroken zodra een foetus in de baarmoeder een detecteerbare hartslag ontwikkelt. De invoer van deze wet werd in juli uitgesteld door een federale rechter. Ook in staten als Louisiana, Georgia, Missouri zijn pogingen ondernomen een strenge abortuswetgeving in te voeren.

Sinds een uitspraak van het federale hooggerechtshof in 1973 hebben vrouwen in alle staten van Amerika recht op abortus. Maar daarna zijn er in diverse staten allerlei maatregelen ingevoerd die dirt recht inperken. Behalve dat er wetten zijn gepasseerd waarbij abortus expliciet verboden werd, hebben staten soms maatregelen genomen die het werk van abortusklinieken en -artsen bemoelijken.

Klinieken worden bijvoorbeeld verplicht om te voldoen aan de ziekenhuisstandaard. Zo moeten de gangen van klinieken in de staat Texas net zo breed worden als in ziekenhuizen -drie meter- zodat er ziekenhuisbedden doorheen kunnen en moeten de behandelingskamers dezelfde voorzieningen hebben als operatiekamers. Veel klinieken kunnen hier niet aan voldoen omdat de financiële middelen ontbreken. Sinds 2012 is het aantal particuliere abortusklinieken daardoor gedaald van 502 tot 344 nu.

Democraten willen van deze „beperkende en ongewisse regelgeving” af. De New York Times spreekt van de „grootste ethische omwenteling bij de Democraten in tientallen jaren. Daarbij schrijft de krant dat de Democraten fout zitten met hun veronderstelling dat de Amerikaanse burger hun plannen steunt. Volgens de laatste peiling van het gezaghebbende bureau Gallup wil 25 procent van alle Amerikanen abortus volledig vrij geven. Bij de Democraten ligt dat op 39 procent.